177
overwonnen is.
Zoo zijn op het oogenblik in Nederland voor topografische doel
einden dus twee inrichtingen in volledig bedrijf. Door den Meet
kundige Dienst van den Rijkswaterstaat moeten vijf bladen van de
rivierkaart per jaar worden afgeleverd, terwijl de Topografische
Dienst jaarlijks 1500 km2 van de kaart 1 25000 langs fotogram-
metrischen weg wenscht te vernieuwen. Zeer waarschijnlijk is de
Nederlandsche Topografische Dienst één der eerste, welke op zoo
volledige wijze de luchtfotogrammetrie voor de productie van haar
hoofdwerk in toepassing brengt.
B. Kaarten op schaal 1 1000.
In de overtuiging, dat het mogelijk zou moeten zijn langs foto-
grammetrischen weg kaarten te vervaardigen, welke zijn bestemd
als grondslag voor projecten voor wegen, kanalen, enz. werden in
1931 door schrijver proeven gedaan onder toepassing van de stereo-
planigraaf van Zeiss en met opnamen, vervaardigd op films for
maat 18X18 met behulp van de koppelcamera van Zeiss. Voor
de motiveering onzer keuze van deze apparatuur en voor den opzet
en de resultaten der onderzoekingen zij hier verwezen naar de des
betreffende publicatie [13]. Op grond van den goeden uitslag werd
ten behoeve van den Meetkundige Dienst van den Rijkswaterstaat
een stereoplanigraaf van Zeiss model C 4 aangeschaft, terwijl
door de K.L.M. de daarbijbehoorende koppelcamera met brand
puntsafstand 20Yi cm werd gekocht. Deze stereoplanigraaf is sedert
het einde van 1932 in bedrijf. Tabellen 1 en 2 geven een overzicht
van de hiermee uitgevoerde werkzaamheden. Het construeeren van
de bladen Hoek van Holland, Delfshaven en Rotterdam van de ri
vierkaart geschiedde in de stereoplanigraaf met het oog op de zeer
belangrijke hoogteverschillen van duinen en hooge gebouwen. Ware
de stereoplanigraaf niet aanwezig geweest, dan had dit met zeer
veel meer moeite ook met de stereopantograaf geteekend kunnen
worden.
45
