197
omdat zij in combinatie met andere hoeken oogenschijnlijk betere
resultaten gaf.
Indien men dan ook uitgaat van de gemiddelden der oorspronke
lijk verrichte metingen, geven vele driehoeken grootere sluitfouten
dan 3 secunden; onder drie en dertig driehoeken, gemeten in de
jaren 1810 en 1811, was dit niet minder dan 22 malen het geval;
vijf dezer driehoeken gaven zelfs een sluitfout van meer dan tien
secunden.
Het spreekt van zelf, dat het door Cohen Stuart verrichte
onderzoek moest leiden tot de conclusie, dat de door Krayen-
h o f f uitgevoerde driehoeksmeting geen deel kon uitmaken van de
Middeneuropeesche Graadmeting. Toch heeft Krayenhoffs
werk, ondanks de aangetoonde gebreken, wel degelijk beteekenis.
Bedoelde gebreken toch zijn, zooals het inCohenStuarts rap
port wordt uitgedrukt „voor een groot deel aan het toenmalige
„standpunt der geodesie eigen en verhinderen niet, dat Krayen-
„h o f f s arbeid een grondslag is voor de geographie en topographie
„van ons Rijk en dat die arbeid als zoodanig steeds zijn waarde
„behouden zal".
In 1865 besloot onze Regeering dat Nederland zou toetreden tot
de Middeneuropeesche graadmeting; met de uitvoering van een
nieuwe driehoeksmeting werd belast prof. dr. F. J. S t a m k a r t,
die de hem opgedragen taak geheel zelf heeft verricht. In 1866/7
mat hij een ongeveer 6 km lange basis in de Haarlemmermeer, welke
basis aan het driehoeksnet werd aangesloten. Tot op hoogen leeftijd
heeft Stamkart zijn metingen voortgezet. Bij zijn dood in 1882
hij overleed op 76-jarigen leeftijd waren de hoekmetingen
nagenoeg voltooid; op slechts drie stations moesten zij nog worden
uitgevoerd.
De Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing.
Primaire DriehoeksmetingInmiddels was reeds vroeger, nl. bij
Koninklijk Besluit van 20 Februari 1879, ingesteld de Rijkscommis
sie voor Graadmeting en Waterpassing. Dit geschiedde op initiatief
van de Koninklijke Academie van Wetenschappen, eensdeels we
gens de door haar noodig geoordeelde voortzetting der nauwkeurig
heidswaterpassing, welke tengevolge van het overlijden van prof.
Cohen Stuart tijdelijk was gestaakt, anderdeels, omdat de
Academie het noodzakelijk oordeelde, maatregelen te nemen, wat
65)
