348
Bovendien zagen we een orthogonalen planimeter van Starke; een liniaal-
of diagramplanimeter van O 11 en een bijlplanimeter van P r y t z.
Als bijzonderheid noemen we nog den plaatspasser (station pointer), een gra-
fisch-mechanische oplossing van het probleem van S n e 11 i u s.
TECHNISCHE DIENST DER DOMEINEN. Inzending, verzorgd door den
heer F e t e r i s.
Deze inzending toonde ons de bemoeiingen van den dienst der Domeinen ter
beveiliging van de eigendommen van den Staat: oeverconstateeringen, grensrege
lingen, enz.
Verschillende akten van grensregeling met bijbehoorende kaarten waren aan
wezig, naast circulaires en hoofdstuk IV der Rivierenwet, waarbij deze materie
is geregeld.
We zagen diverse kaarten, waarop de landaanwinning langs Zuiderzee, Lau-
werszee, Tjeukemeer, enz. was aangegeven.
LEITUNGSKATASTER. Inzending van den heer Vermeulen met me
dewerking van den Dienst van Gemeentewerken te Arnhem.
Deze inzending gaf een beeld van het Leitungskataster der stad Bazel op
schaal 1 a 200; tevens was te zien een model van een kadaster der geleidingen
op schaal 1 a 200 van het Willemsplein te Arnhem met gegevens van de volgende
bedrijven: waterleiding, electriciteit, telefoon en radiocentrale. Een volkomen
juiste kaart, zoowel wat betreft de hoogte, als de plattegrond kon worden ver
kregen.
TOPOGRAFISCHE DIENST. De inzending van dezen dienst toonde ons
een minuut van een blad 1 25000 opgezet met verschillende ruitennetten, ont
leend aan kadasterbladen, verder een minuut in kleuren op bordpapier, zooals
die tot 1933 werden vervaardigd en een minuut in zwart en rood op aluminium,
zooals thans wordt gebruikt.
Verder waren verschillende luchtfoto's aanwezig met bijbehoorende kaartbladen
op schaal 1 25000 en een overzichtskaart van Geertruidenberg eveneens met
luchtfoto's. Verder een kaart met ruitennetten voor de triangulatie ten behoeve
van de onthoeking der luchtfoto's. Vervolgens een potloodteekenstuk, vervaar
digd van de onthoekte diapositieven der luchtfoto's in het stereoscopisch teeken
apparaat en ten slotte de generale proef van nieuwe bladen schaal 1 25000, ver
vaardigd langs fotogrammetrischen weg in stereografische projectie.
REKENMACHINES. Inzending van Brunsviga-rekenmachines, verzorgd
door de firma Roller Van Os te Rotterdam.
Behalve het gewone type, dat op een aantal kadasterkantoren gebruikt wordt,
zagen we modellen met verschillende speciale voorzieningen, een gedeeltelijk
gedemonteerde demonstratiemachine en de Brunsviga-dubbel-Nova (twee ma
chines tot één vereenigd, zóó, dat beide machines tegelijk positief of negatief of
de eene positief en de andere tegelijkertijd negatief werkt; bij den huidigen stand
der rekenmachinetechniek is deze o.i. wel als de universeele machine voor land-
