6
heel; want het zou een wijdloopige studie vorderen om U een denk
beeld te kunnen geven van het geheele Zwitsersche Kadaster in al
zijn variaties, ook al, omdat, evenals bij ons, de zaak niet in alle
finesses is gereglementeerd en er veel aan het persoonlijke initiatief
is overgelaten. Dit laatste is een uitvloeisel tevens van den sterk
democratischen geest onder de Zwitsers en het voordeel hiervan is,
dat het geheel frisscher blijft.
Ook historisch is dit zeer goed te verklaren, daar vroeger, nog
meer dan tegenwoordig, ieder Kanton zijn eigen wetgeving had en
iedere stad zeer autonoom was. Ieder Kanton is ook eigenlijk een
aparte Staat, vandaar de andere naam voor Zwitserland: Schweizer-
bund of Confédération Helvetia.
Toch zijn er wel reglementen voor den geheelen Bond.
Zeer ingrijpend is wel de bepaling van de werkuren, die voor alle
ambtenaren, zoowel van den Bond, de Kantons als de Gemeenten,
zijn van 8 tot 12 en van 2 tot 6 uur, alzoo 8 werkuren, ook voor de
velddagen. En zooals de Adjunkt Kantonsgeometer van Bazel mij
meedeelde: „Es ist ausgeschlossen, dasz ein guter Schweizer nicht
um 8 Uhr anwesend ist und sich nicht genau an die Arbeitsstunden
halt".
Een te waardeeren karaktereigenschap der Zwitsers is hun nauw
gezetheid en mede als gevolg van het feit, dat een betrekkelijk
kleine oppervlakte geschikt is voor bebouwing, landbouw en vee
teelt en dat daardoor de grond hooge waarde heeft, is het idee „af
palen van grenzen" al eeuwen geleden gemeengoed bij hen gewor
den. Voor zoover bekend, dateert de oudste „Landesstein" bij Bazel
uit het jaar 1440. Onder iederen grenssteen zat een centrische ver
klikker en bovendien waren er verklikkers even buiten den steen
precies in de richting van elk grensverloop. Ook op den steen vond
men vaak merkstrepen, die zuiver het grensverloop aangaven. De
verklikkers waren van steen, glas of gebakken klei, naar gelang van
het tijdperk, waarin ze werden geplaatst.
De regeling van de grenssteenen was opgedragen aan een be
paalde corporatie, genaamd het „Gescheid Het plaatsen van de
steenen ging gepaard met alle mogelijke ceremoniën, evenals het op
nemen en beëedigen van een nieuw lid. Hoe de steenen werden ge
plaatst en hoe het opnemen van nieuwe leden geschiedde, is nooit
bekend geworden. Wel weet men, dat, wanneer zulks moest plaats
hebben, het „Gescheid", begeleid door politie en militairen naar de
