105
lijk maken. Een ander middel is het verkleinen van de hoekfouten
door het gebruik van nauwkeuriger instrumenten en centreermetho-
den (optische centreering, Zwangszentrierung, etc.). Een derde
middel tenslotte is het stuiten van de voortplanting der hoekfouten,
hetgeen men kan bereiken volgens twee methoden. Een er van wordt
behandeld door K. Herrmann in zijn dissertatie: „Zur Fehler-
theorie des zwischenorientierten Polygonzuges" (Allg. Verm.-
Nachr. 1929, blz. 517.) en bestaat in het meten van richtingen van
enkele punten van den polygoon uit naar ver verwijderde driehoeks-
punten. Na een voorloopige doorrekening van den polygoon, zon
der gebruikmaking van deze verre richtingen, worden uit de voor
loopige coördinaten de azimuths dier richtingen „Zwischenorien-
tierungen bepaald, welke dan ongecorrigeerd worden gebruikt
ter constateering en indeeling van hoekensluitfouten. De nauwkeu
righeid van deze Zwischenorientierungen is afhankelijk van lengte
en hoekfouten van den polygoon. Op een andere methode tot stui
ting van de voortplanting der hoekfouten willen we hier de aandacht
vestigen.
Ze bestaat in de directe azimuthsbepaling van enkele op regel
matige afstanden liggende zijden van den polygoontrek. Hoe deze
vaste azimuths, verder „tusschenazimuths" genoemd, worden be
paald, is voor ons betoog onverschillig: meer speciaal wordt echter
gedacht aan azimuthsbepaling door eenvoudige astronomische me
tingen, waarbij de sterren of de zon als object van waarneming die
nen. Voor bijzonderheden betreffende astronomische azimuthsbe-
palingen moge worden verwezen naar de over dit onderwerp be
staande literatuur. In tegenstelling met de door Herrmann be
handelde Zwischenorientierungen is de nauwkeurigheid van de tus
schenazimuths onafhankelijk van de lengte- en hoekfouten van den
polygoon. Bij de vereffening van den veelhoek worden de tusschen
azimuths niet gecorrigeerd; hun fouten moeten dus a.h.w. worden
opgenomen in de polygoonhoekfouten. Behalve een verhooging van
de nauwkeurigheid van den polygoon ontstaat door de tusschen
azimuths dus ook een verlies aan nauwkeurigheid. Dit zal in het vol
gende nog uitvoerig worden nagegaan.
De methode van de tusschenazimuths is bewerkelijker dan de vo
rengenoemde manieren tot vermindering van den invloed der hoek
fouten, zoodat de toepassing eerst in voor triangulatie ongunstig
terrein voordeel zal opleveren.
