163
dit aantal met slechts enkele punten te worden uitgebreid.
Van de drie aansluitingspunten van den Topografische Dienst,
waarop men in Batavia voor een meer dan drie maal zoo groote
oppervlakte was aangewezen, was er slechts één op een toren, nl.
den vuurtoren van de oude haven van Batavia, gelegen, dus direct
zichtbaar. Ook van de 33 punten van het kadastrale net konden er
niet meer dan 18 op gebouwen worden gekozen.
Van het primaire driehoeksnet waren het vooral de twee Zuide
lijke punten, die bijzondere voorzieningen eischten. Deze punten,
die, zooals ik al opmerkte, samenvallen met punten van den Topo
grafische Dienst, zijn op het terrein verzekerd door middel van
ongeveer 1 m boven het maaiveld uitstekende steenen pilaren. Om
boven de dichte en hoogopgaande boomenbegroeiing uit te komen,
werd op elk van deze punten een waarnemingspijler van bamboe
gebouwd en wel een zgn. „Hangepfeiler" van bijna 20 m hoog.
Zooals U bekend is, bestaat zoo'n pijler uit twee in en door el
kaar heen gebouwde gedeelten, nl. den pijler voor het instrument
en den loopsteiger voor den waarnemer.
Om te voorkomen, dat trillingen van den loopsteiger, veroor
zaakt door de bewegingen van den waarnemer, zich op den instru
mentpijler zouden voortplanten, worden de beide deelen volkomen
los van elkaar gebouwd.
De stabiliteit van zoo'n bamboeconstructie, waarvoor geen enkele
schroef of spijker, doch slechts bindmateriaal wordt gebruikt,
schijnt op het eerste gezicht niet groot, maar blijkt in de practijk
toch absoluut voldoende te zijn, hetgeen dan ook is gebleken uit de
middelbare fout in de hoekmetingen, die niet grooter is dan die van
de andere primaire stations. De kosten van zoo'n Hangepfeiler be
droegen ongeveer 225 gulden.
Toen van de negen secundaire stations er niet minder dan zeven
moesten worden bebouwd, stond men voor de keuze, ook daar
voor dergelijke Hangepfeiler toe te passen of wel een eenvoudiger
en goedkooper! constructie.
Er werd besloten een soort pijler toe te passen, zooals er in het
driehoeksnet van Buitenzorg reeds één was gebruikt en waarmee
men gunstige ervaringen had opgedaan, nl. den boompijler. De
