171
te kunnen mededeelen, kon toch al een niet onbelangrijke verbete
ring worden opgemerkt.
Alvorens nu t.a.v, de eigenlijke polygoonmeting meer in bijzon
derheden te treden, moet ik U iets vertellen van de wijze, waarop
de veelhoekspunten worden verzekerd. Deze verzekering is enkel
voudig, d.w.z. zonder lossen tegel en geschiedt met een ongeveer
60 cm hoogen betonnen pilaar, welke tot zijn bovenvlak wordt in
gegraven.
Het eigenlijke polygoonpunt wordt aangegeven door een boring
in een centrisch ingemetselde ijzeren staaf, die tegelijkertijd als
wapening dienst doet.
Met deze verzekering zijn gunstige ervaringen opgedaan, al komt
het natuurlijk wel eens voor, vooral in slappen grond, dat verschui
vingen worden geconstateerd. De meeste hinder wordt echter
ondervonden van andere weg-gebruikende diensten, zooals gas,
waterleiding, electriciteit en rioleering. De samenwerking van deze
diensten is nog zeer gebrekkig, om maar te zwijgen van de ideale
oplossing: normaliseering van het weg-gebruik, zooals ook reeds
dikwijls in Europa is bepleit.
De nieuwere inzichten, volgens welke men b.v, te Amsterdam
werkt, waar de poly#oonpunten slechts verzekerd worden door
houten piketten, terwijl de eigenlijke permanente verzekering be
staat uit bouten, die in huismuren worden bevestigd, zijn in Indië
nog niet gerealiseerd.
Moet tijdens de veelhoeksmeting op het polygoonpunt worden ge
richt, dan wordt dit aangegeven door een zgn. richtnaald, d.i. een
3 a 4 dm lang koperen staafje, van onder verzwaard met een schiet
lood, dat cardanisch is opgehangen op een klein ijzeren driepootje.
Deze „Signalisierung" is buitengewoon handig niet alleen, maar
ook zeer nauwkeurig; door de middelbare totale hoekfout te split
sen in een zuivere hoekmeetfout en een centreerfout, kon een mid
delbare centreerfout van de richtnaald worden berekend van slechts
0,8 mm!
De hoekmeting wordt uitgevoerd met twee theodolieten Zeiss I
en twee Hildebrand - 8 cm - Schraubenmikroskoptheodolieten. Bij
een gemiddelde primaire zijdelengte van 125 m is de totale middel
bare fout in het gemiddelde van eerste en tweede hoekmeting on
geveer 5".
