I I
91 —A
lii
17 18
122
tegenover elkaar liggende randgedeelten niet met behulp van een
microscoop, doch met een zwak vergrootende loupe geschiedt.
Door aan een micrometer-
schroef te draaien, worden de
beeldhelften ten opzichte van el
kaar verschoven totdat in het
midden van het beeld de bovenste
en onderste deelstrepen coïnci-
deeren. (Fig. 2.) Op den rand
worden de heele graden en op de verdeelde micrometer wordt het
kleinste interval van 2' afgelezen en 1ho daarvan geschat.
De aflezing van den verticalen rand vindt plaats in een micros
coop naast den kijker en geeft positieve,
resp. negatieve hellingshoeken. Men leest
direct 10' af en schat daarvan i/io. wat dus
minuten oplevert. (Fig. 3.1
Met dit instrument kunnen zoowel ge
wone horizontale hoekmetingen als ook
directe boussolemetingen gedaan worden.
CD
CD
Fig. 2.
Fig. 3.
iHet afleesprincipe van de instrumenten van Wild vereischt eenige na
dere verklaring. Het merkwaardigste is, dat de aflezing zonder indexstreep ge
schiedt. Zou men de randen volgens bekende methoden willen aflezen, dan
denke men zich in fig. 3 een indexstreep getrokken ongeveer midden tusschen
de beide getallen 18 in. Op den bovensten rand leest men dan bijv. 18° 14 en
op den ondersten 18°22' af, dus gemiddeld 18° 18'.
Men ziet gemakkelijk in, dat die 18' overeenkomen met den afstand tusschen
de strepen bij de beide getallen 18, als men een interval niet als 20', maar als
10' beschouwt. Men bepaalt dus zonder indexstreep den afstand tusschen de
strepen bij de overeenkomende getallen (op de horizontale randgedeelten zijn
50 en 230= 180 50 overeenkomende getallen).
De 10' wordt afgelezen en de 8'geschat. Deze schatting kan door aflezing ver
vangen worden op de volgende wijze. Door draaiing van een paar planparallelle
glasplaatjes worden de beelden van de randgedeelten zoo ten opzichte van el
kaar verschoven, dat de streep bij 18° van het bovenste randgedeelte coïncideert
met de streep bij 18°20' van het onderste randgedeelte.
De draaiing van de glasplaatjes wordt afgelezen op een trommel, welke af
lezing de minuten en c.q. onderdeelen van minuten oplevert. Het is niet noodig
vóór de aflezing de micrometertrommel op nul te stellen.
Bijzonder gemakkelijk wordt de aflezing als het beeld van de trommel in het
vlak van de beelden der randgedeelten gebracht wordt. Op deze wijze ge
schiedt de aflezing op den horizontalen rand van het hier beschreven instrument
en van de andere Wild-theodolieten. F. H.
