40
Sterren in de nabijheid van de pool zijn heel gunstig gelegen.
Het gunstigste geval zullen we echter niet kunnen bereiken, omdat
we gebonden zijn aan een h 45°. Als we de zon willen gebruiken
voor onze waarnemingen, moeten we deze doen als de zon in het
Oosten of in het Westen staat, of wat nog beter is, wanneer de
uurhoek 90° is.
Berekenen we eens voor een bepaald geval den factor van
A t. We nemen bijv. A 90°. 5 23°27' en cp 52°.
sin cp cos t tg S cos w
Uit cot A -r volgt dan:
sin t
sin cp cos t tg S cos <p
cos t tg 5 cot cp t 7CT
Den sinusregel kunnen we gebruiken om de hoogte te vinden
sin t sin A 1 -«o
r - - cos h cos d sin t h 30
cos h COS d COS d
De factor van A t luidt cos a c°sP
cos h
Volgens Napier is in den rechthoekigen boldriehoek:
cos P cot (90 5) tg (90 h)
cos P tg cot h
cos S cos P sin S „0,
zoodat wat in dit geval wordt 0,/ob.
cos h sin h
Bij afnemende declinatie verandert de factor niet, omdat de
hoogte eveneens kleiner wordt. Nog iets gunstiger wordt het geval
bij een uurhoek van 90°, de factor van A t daalt dan bij grootste
declinatie tot 0,733. Heel veel verschil geeft dit dus niet. Indien
we het verschil tusschen plaatselijken, waren zonnetijd en A. M. T.
(lengteverschil en tijdsvereffeningbuiten beschouwing laten, is de
geschiktste tijd voor de waarneming 6 uur of 18 uur (zomertijd 7
uur en 19 uur).
Indien we de tweede methode volgen en dus gebruik maken van
de formule:
sin <5 sin cp sin h
cos
A
cos cp cos h
vinden we door differentieering naar <5, <p en h
