43
Bij de toepassing van de eerste methode op de centreering van
Gassel, beantwoordden de uitkomsten, ondanks het gebruik van
eenvoudige instrumenten, geheel aan de gestelde verwachtingen:
het voldoend nauwkeurig bepalen van de onderlinge ligging van
Centrum en de overige stationspunten.
Het meten van den uurhoek van de zon, die hier voor de oriën-
teeringsbepaling werd gebruikt, geschiedde met een eenvoudige
stopwatch, waarvan met behulp van radiotijdseinen de gang was
bepaald.
Het moment van instelling van rechter- en linkerkant van de zon
werd op de stopwatch afgelezen. Beide instellingen werden on
middellijk na elkander gedaan, terwijl dan tevens de horizontale
rand werd afgelezen. Waarnemingstijden en bijbehoorende rand-
aflezingen werden gemiddeld. Door vervolgens te richten op een
stationspunt, in ons geval Basis Noord, werd de hoek gemeten tus-
schen dit stationspunt en het middelpunt der zon. Deze meting
werd achtmaal herhaald in verschillende rand- en kijkerstanden.
Zie in tabel I een voorbeeld van de waarnemingen.
TABEL I.
De berekening geschiedt als volgt.
De horlogetijd wordt eerst gecorrigeerd voor den gang en voor
den stand, zoodat we dan Amsterdamsche Middelbare Zomertijd
hebben. Nu is A. M. T. tijdsvereffening Amst. Ware Zonne
tijd; hierbij het tijdsverschil met de waarnemingsplaats geeft ons den
plaatselijken waren zonnetijd.
Deze laatste tijd, de uurhoek, wordt met 15 vermenigvuldigd om
den uurhoek in graden te vinden. De tijdsvereffening vindt men
in den Nautical Almanac; het tijdsverschil wordt berekend uit de
geografische lengten van Amsterdam en de waarnemingsplaats.
Station Gassel.
Standplaats Vastl. II.
24 Juni 1935.
Instr. Wild n°. 3369
Richtpunt
horlogetijd
gemiddeld
horizontale rand
richtingen
richtingen gemeten hoek
Basis Noord
120
24
28.38
28.50
120
24
56.9
37
55
31.1
Zon rechts
6.57.54.2
6.58.46.4
82
36
16.42
16.90
82
36
33.3
82
29
25.8
0
0
0.0
Zon links
6.59.38.6
82
22
9.24
9.20
82
22
18.4
Zon rechts
7. 2.20.6
128
20
36.40
36.70
128
21
13.1
Zon links
7. 4. 5.4
7. 3.13.0
128
6
37.10
36.92
128
7
14.0
128
14
13.6
0
0
0.0
Basis Noord
165
20
30.94
30.72
165
21
1.7
37
6
48.1
