13
Rechte klimming (3 Urs. Min 14u50m47sec,9
Uurhoek t 10u23m06sec
Uurhoek t 155°46'30".
De ster heeft dus een azimuth westelijk van het Noorden.
Met de door den Heer Meertensop blz. 36 afgeleide formule
tg S cos w sin w cos t
cotg A
sin t
vinden we bij een cp van 52°20'55" en een l van 74°24'51" voor
A een waarde van 8°01'15" westelijk van het noorden, overeenko
mende met een azimuth van 391g08c80cc (centesimaal). Hieruit
volgde gemakkelijk het azimuth van de richting op aarde, welke in
het hier gegeven voorbeeld bij meting van 1 dubbelserie bedroeg
395.30.99 (centesimaal). Bij een meting overdag werd, met oriën
teering op een verren toren en met inachtneming van de meridiaan
convergentie dit azimuth gemeten op 395.31.16 (centesimaal).
Zooals de lezer zal bemerken, heeft de oriënteering op deze ster
niet op een van te voren vastgesteld tijdstip plaats gevonden. Im
mers de uurhoek was hier 156°; volgens het nomogram bedraagt
de gunstigste uurhoek 69°. De gunstige declinatie echter zorgt
hier toch noq voor een zeer dragelijke waarde van
sin z
nl. 0,322.
Hoe te werk te gaan, als men zich in de ster, waarop men heeft
georiënteerd, heeft vergist? Komt men bij de berekening van een
veelhoek tot de ontdekking, dat men zich bij de afsluiting in een
van de eindpunten van den polygoon heeft vergist in de oriën-
teeringsrichting, dan is uit de voorloopige, ongecorrigeerde azi
muths van de veelhoekszijden, uitgaande van het beginpunt, wel
een benaderd azimuth van de oriënteeringsrichting af te leiden,
waaruit door probeeren de juiste toren spoedig wordt gevonden.
Op dezelfde wijze kan men te werk gaan, wanneer georiënteerd
is op een verkeerde ster. Ik kwam tot de oplossing van dit vraag
stukje toen ik, na een waarneming op Deneb op 23 December 1935,
bij de berekening een grove fout maakte, welke ik bij naziening niet
dadelijk ontdekte. Op welk hemellichaam had ik dan georiënteerd?
Gelukkig had ik naar de „onbekende" ster nog een tweetal waar
nemingen (dubbelserie) een uur later gemeten. Met deze beide
series waarnemingen bepaalde ik de ster op de volgende wijze.
COS h COS P
