167
geaccidenteerd terrein heeft niet alleen de afstandsmeting haar be
zwaren, maar dit geldt ook voor het uitzetten van de rechte en
gestrekte hoeken met behulp van het dubbelprisma. Daarom heeft
Zeiss, op voorstel van Vermessungsrat P o h 1 i n g, een steilzicht-
opzet (fig. 4) geconstrueerd, die boven op de kiplodis (om het
dubbelprisma) geplaatst kan worden (fig.
5). Hij bestaat uit 3 Dove-prisma's in één
houder, die elk gekipt kunnen worden om
een as evenwijdig aan het intreevlak. De
prisma's 4 en 9 (in fig. 4 en 5) liggen
voor de intreevlakken van de pentagoon-
prisma's; door het prisma 2 ziet men in
de ruimte aan den objectief kant van den
kijker. Door de prisma's uit de vrije hand
met behulp van hun dekplaatj es te wente
len, kunnen de drie (willekeurig steile)
richtingen veranderd worden in horizon
tale. Het doosniveau aan de loodstaaf moet
inspelen en het vizier 1op de dekplaat
van prisma 2 gericht zijn op het op te
meten punt.
De kiplodis met steilzichtopzet kan ook
met voordeel gebruikt worden voor het
uitbakenen van rechte lijnen door dalkom
men en over bergruggen, waarbij men er
voor heeft te zorgen, dat het prismavizier
1de richting aanwijst, waarin de waarnemer de jalons van de
lijn in de pentagoonprisma's ziet.
Na vergelijkende metingen komt Pohling (VI) tot de conclu
sie, dat reeds bij middelmatige omstandigheden met de kiplodis op
zijn minst dezelfde economie en nauwkeurigheid bereikt wordt als
met een goede lattenmeting en dat bij ongunstige omstandigheden
aan de kiplodis zeer zeker de voorkeur gegeven moet worden bo
ven de meetlat. Bij alle genomen proeven zijn, zelfs in zeer ongun
stige omstandigheden, met de kiplodis nimmer de Pruisische tole-
ransen voor gunstig terrein overschreden.
Geraadpleegde literatuur:
I. Gröne: Der neue Lotstab-Entfemungsmesser von Zeiss. Z. f. V. 1930,
S. 469.
Fig. 5.
