119
Ch. Ed. GUILLAUME. f
Berichten.
Deze „tables" bevatten alléén bovenvermelde „hoofdtafel" voor middelpunts
hoeken opklimmende per 0,02 gr tot 200 gr. Daar het hoekinterval ongeveer
de helft is van dat van de Duitsche tafel en de Fransche niet tot 90°, doch tot
200 gr gaat, bevat de Fransche ongeveer viermaal zooveel hoeken als de Duit
sche. Zij geeft niet de lengte van den heelen boog TMT', maar die van den
halven boog TM. Ook dit acht ik een voordeel; immers om bv. de oppervlakte
van T'STMT' te bepalen, als straal en raaklijn gegeven zijn, behoeft men slechts
te berekenen straal X (raaklijn boog)In plaats van SM is SC sec
gefabuleerd; door 1 af te trekken vindt men SM.
De Duitsche tafel gaat uit van den middelpuntshoek (2 /S). In de Fransche
vindt men 4 kolommen, bevattende: middelpuntshoek, halve middelpuntshoek
(/S), hoek van de raaklijnen (2 a), halve hoek van de raaklijnen (a). Dus op
welke wijze de hoek ook gegeven is, zonder omrekening kan men onmiddellijk
de tafel opslaan.
Hoe de tafel gebruikt wordt bij gegeven a) straal en hoek, b) hoek en een der
lijnen TP, PM, TS, SC of TMT', c) straal en een der sub b genoemde lijnen,
mag ik als bekend veronderstellen.
Volledigheidshalve vermeld ik nog, dat de tafel van Sarrazin und Oberbeck
thans ook in decimale verdeeling verschenen is. Prijs RM 7.50.
F. H.
Te Parijs is, 77 jaar oud, overleden C h. E d. Guillaume, tot voor kort
directeur van het Bureau International des Poids et Mesures te Sèvres. Behalve
door vele andere zeer belangrijke werkzaamheden op natuurkundig gebied, heeft
hij zich onderscheiden door de uitvinding, in het laatst van de vorige eeuw, van
het invar, de alliage van ijzer (64%) en nikkel (36%), die door haar zeer ge
ringe uitzettingscoëfficiënt bij uitstek geschikt is voor meetdraden, -banden en
-staven voor basismetingen. Guillaume zelf heeft hierover in 1926 een uit
voerige voordracht gehouden op het Congres te Parijs van de Internationale
Landmetersfederatie (zie de Compte Rendu du Congrès in de bibliotheek van
K. en L.). In 1920 werd hem de Nobelprijs toegekend (zie Invar en de Nobel-
prijs'1920 door T. Polêe in dit tijdschrift jg. 1920 blz. 157). F. H.
Kadaster In Nederland. Overleden op 18-5-1938 te Arnhem op den leef
tijd van 26 jaar de teekenaar A. W. A. J. Matzer, op 12-7-1938 te Arnhem in
den ouderdom van 72 jaar de oud-hypotheekbewaarder D. A. Doyer. Eervol
ontslagen m.i.v. 1-6-1938 de landmeter C. A. M. Oosterman te Maastricht, m.i.v.
15-6-1938 de ingenieur bij den bijhoudingsdienst van de Rijksdriehoeksmeting
B. de Halster wegens verandering in de inrichting van het dienstvak, m.i.v.
1-7-1938 de landmeter G. S. Neuteboom te Leiden, m.i.v. 1-8-1938 de ingenieur
verificateur L. J. Roborgh te 's-Gravenhage onder dankzegging voor de vele
diensten door hem aan den lande bewezen, de landmeter M. de Vroome te Am
sterdam, m.i.v. 1-9-1938 de landmeter H. Klompe te Nijmegen. Verplaatst
m.i.v. 1-8-1938 de ingenieur-verificateur J. H. J. Houben van Breda naar 's-Gra-
venhage, m.i.v. 1-6-1938 de landmeter P. Hamelberg van Maastricht naar
