51
Literatuuroverzicht.
1. Reclamedrukwerken.
J. H. B r a m I a g e, chef af deeling T rian-
gulatie van den Topografische Dienst:
van een tol, als de as aan het einde der draaiing gekruiste standen gaat in
nemen.
In het woord schranken ligt in de eerste plaats het begrip „kruiselings'' op
gesloten (men vergelijke het goed Hollandsche woord „schraag"); bij uitbrei
ding komt men tot de beteekenis „scheefgetrokken zijn", „niet meer in het
zelfde vlak zijn" of „niet meer haaksch zijn". Ook in die eerstgenoemde be
teekenis is de toepassing waar het hier om gaat, juist: Het beeld van een
rechthoek ABCD, dien men zich op het terrein kan denken, komt op de plaat
als een wel is waar vlakken maar willekeurigen vierhoek A'B'C'D', waarbij A'B'
en C'D' niet meer evenwijdig loopen maar elkaar kruisen, evenals bij het ge
schrankte kozijn het geval was ten opzichte van den niet geschrankten stand.
Dengene, die voor de fotogrammetrische werkwijze, waardoor uit A'B'C'D' een
afbeelding A"B"C"D" gelijkvormig met ABCD wordt afgeleid, het woord
ontschranken introduceerde, kan uit taalkundig oogpunt niets worden aange
wreven, behalve dat het woord tamelijk leelijk is. Hij zou hierop kunnen ant
woorden: het mooie in de Nederlandsche taal is, dat zij voor iets leelijks als
schranken een leelijk woord geeft; en ook: bij veelvuldig gebruik zou schranken
en ontschranken evenmin leelijk zijn als schroeven en ontschroeven.
Bij het zoeken naar een mooier woord verwerpe men niet aanstonds „rectifi
catie": teruggrijpen op een Latijnschen stam gebeurt dikwijls in onze taal en
heeft het voordeel, dat het afgeleide „vreemde" woord algemeen verstaan
wordt.
De benaming „onthoeken van foto's" moet minder wenschelijk worden ge
acht, omdat de hoek, tengevolge waarvan de verteekening optreedt, niet aan
wezig is in de foto, maar in de apparatuur beschouwd ten opzichte van het
terrein.
Wie geeft het beste woord?
HEINES.
Discussion sur Je meilleur mot néeriandais pour „redresser": „onthoeken"
ou „ontschranken".
Bijzonderheden en afbeeldingen, ontleend aan enkele van de vol
gende in de bibliotheek van K. en L, opgenomen drukwerken.
Van Zeiss Aerotopograph G. m. b. H.. Jena.
Z A 22 d. Zur Lultbildmcssung.
7, A 23. Z A-Taschenstereoskop 6 :13 cm.
ZA 31. Handmesskammer „Alpha" Nr. 1201.
Z A 32. Klapp-Spiegclstereoskop mit aufsteckbareri monoktilaren Fcldstechem
und Zcichenstereomctcr (Fig. 1).
