113
De spanningen ontstonden eerst nadat de wereldconstellatie door
den oorlog geheel was gewijzigd en vooral toen na het uitbreken
van de crisis handel en industrie de overtollige arbeidskrachten
van het platteland niet meer konden opnemen, terwijl ook de emi
gratiemogelijkheden beperkt waren.
Sindsdien werpt zich vrijwel de heele bevolkingsaanwas op het
platteland op den aanwezigen cultuurgrond of tracht woesten grond
in cultuurland te veranderen.
De koopprijzen van het land stijgen zoo hoog, dat het vrijwel
uitgesloten is, dat met inbegrip van den landbouwsteun de land
bouwer een redelijke belooning verkrijgt voor zijn risico en arbeid.
Het aantal gegadigden voor het huren van een boerderij is zoo
groot, dat slechts voor een klein gedeelte in de behoefte kan wor
den voorzien; hierdoor dreigt de werking van de nieuwe pachtwet
illusoir te worden en nemen duistere practijken hand over hand toe.
Door den Katholieken Nederlandschen Boeren- en Tuindersbond
is in 1938 een enquête ingesteld naar den omvang van de „werk
loosheid'' onder de jonge boeren en tuinders. Opgegeven werden
meer dan tienduizend jonge boeren en tuinders, waarvan er 3000
voldoende kapitaal hadden om een bedrijf te beginnen, maar dit
desniettemin niet konden, omdat er geen bedrijven of gronden
beschikbaar waren.
In een adres aan den Raad van Ministers werd daarom aange
drongen op verschillende middelen om verbetering in dezen toestand
te brengen o.a. het voeren van een doelbewuste politiek om de
beschikbare oppervlakte cultuurgrond uit te breiden door ontgin
ning en ontbossching van hiervoor geschikte gronden; door droog
making van de Zuiderzee; door verbetering van de afwatering en
door ruilverkaveling.
Rapport Westhoff. Ook de Regeering heeft het groote gevaar
ingezien van een leger werkloozen op het platteland; van dat deel
van ons volk, dat steeds het rustigste element der bevolking heeft
gevormd, maar nu ten gevolge van den demoraliseerenden invloed
van de werkloosheid een prooi dreigde te worden van extreme be
wegingen.
Aan den Rijksinspecteur voor de Werkverschaffing Westhoff
te Zwolle werd opgedragen een rapport samen te stellen over „de
directe mogelijkheden der werkverschaffing bij de werkloosheids-
