17
woord van lof toe wegens het feit, de totstandkoming van dezen arbeid mogelijk
te hebben gemaakt.
De heer H a r k i n k heeft zijn opdracht, een schriftelijken ontwikkelingscur
sus te geven voor den teekenaar van het Kadaster, ruim opgevat. Zonder ie
hooge eischen te stellen aan de theoretische kennis van den lezer, heeft hij vrijwel
volledig behandeld, datgene wat te pas komt bij de afwerking van eenvoudige
landmeetkundige opmetingen in het raam van de kadastrale opgaven. Het is
duidelijk, dat door deze opvatting van den schrijver het werk aan algemeene
waarde heeft gewonnen. Verschillende hoofdstukken, ik noem b.v. dat over de
berekening van oppervlakten, zijn van belang voor elkeen, die op landmeet
kundig gebied werkzaam is.
Het lijkt mij nuttig te vermelden, dat het werk veel origineels bevat. Hier wil
ik als voorbeeld noemen de behandeling van de wijze, waarop de rekenmachine
voor landmeetkundig werk kan worden gebruikt. De zorgvuldigheid en de vol
ledigheid, die de werkmethode van den schrijver kenmerken, treden in dit ge
deelte wel zeer duidelijk aan den dag.
Zooals ik reeds schreef, is het werk uitgegroeid boven zijn oorspronkelijke be
stemming. Het lijkt mij dan ook onjuist toe te beweren, dat deze of gene categorie
van personen dit alles moet kennen. Op zijn hoogst zou dit van een beperkt aan
tal hoofdstukken kunnen worden gezegd. Beter is het, het te beschouwen als een
algemeene vraagbaak, als een rijke bron van nuttige wenken en inlichtingen, tot
welken rijkdom in hooge mate de vele verwijzingen naar de literatuur het hunne
bijdragen.
Ik zou het toejuichen, indien mettertijd een weg zou kunnen worden gevonden,
om hetgeen thans in gecyclostyleerde gedaante verscheen, in den vorm van een
gedrukt boek uit te geven. Het lijkt mij toe, dat, gezien de geringe uitgebreid
heid van de Nederlandsche landmeetkundige literatuur, dit geen overbodige luxe
zou zijn. J. M. T.
F. Balzer und H. Dettwiler. Fünfstellige natürliche Werte
der Sinus- und Tangentenfunktionen neuer Teilung für Maschi-
nenrechnen. 101 blz., 17X24 cm, Kon rad Wittwer, Stuttgart,
2. Auflage, 1938. Mk. 3.60.
Deze druk is in alle opzichten gelijk aan den eersten van 1919. Volgens het
voorbericht hebben de samenstellers geen veranderingen aangebracht, omdat zij
er geen „Spezialwerk" van hebben willen maken. Waartoe dient dan de toevoe
ging „für Maschinenrechnen" aan den titel? De tafel bevat uitsluitend de na
tuurlijke waarden van sin, cos, tg en cotg, terecht in 5 cijfers, niet in 5 deci
malen, zooals de op blz. 144 van jaargang 1937 van dit tijdschrift door mij
beoordeelde Five Place Tables van Wijdenes. Daar zij echter niet de waarden
van sec en cosec en geenerlei voorziening voor de cotangenten van de kleine
hoeken geeft, acht ik ze juist voor machinerekenen niet geschikt. Waarom moet
dit eenvoudige tafeltje zoo duur zijn ƒ2.70 volgens beurskoers)? Boven
genoemd werk van Wijdenes geeft voor 2.50 bovendien de logarithmen van
de gewone getallen en van de goniometrische functies en de noodige bijtafels.
F. H.
