239
diging op het gebied van het ontwerpen, is de concurrentie van
zichzelf, want daardoor wordt men gedwongen, naar de uiterste
mogelijkheden te zoeken.
Gemoderniseerd zijn op vele plaatsen ook de begrippen over
geestelijken eigendom. In tegenstelling met vroegere opvattingen
wordt meestal angstvallig vermeden, een door mij ingevoerde ver
betering met „volgens Wild" aan te duiden. Anderzijds worden
echter ook instrumenten van mijn naam voorzien, waarvan de
constructie in het geheel niet van mij afkomstig is.
De nieuwste door mij geconstrueerde theodolieten worden door
de firma Kern Co. A. G. te Aarau gebouwd en van het ge
graveerde kenteeken „Construction Dr. H. Wild" voorzien.
Zij komen uit in vijf graden van nauwkeurigheid en omvatten
het gebied van het eenvoudige bouwput- en reisinstrument af tot
en met den precisie-triangulatietheodoliet met directe aflezing van
halve seconden op de meettrommel. De middelbare afleesfout be
weegt zich tusschen 30" en 1/10", opvolgend ongeveer 30", 3",
1", 1/3" en 1/10". Zij bezitten alle het nieuwe verticale-assysteem,
dat de definitieve oplossing van het as-probleem beteekent. Zelfs
bij de beste cilinderassen kan men bij de ter beschikking staande
aslengten tengevolge van de tusschen as en bus noodige olielaag
niet beneden een werkelijke prestatie van ca. 3" komen, als de as
nog betrekkelijk licht gedraaid moet kunnen worden; bij de nieuwe
triangulatietheodolieten is een driemaal zoo groote nauwkeurigheid
bereikt. Men heeft hier te maken met een assysteem, dat de één-
seconde-prestatie bereikt. Twee met buitengewone nauwkeurigheid
vervaardigde platte vlakken samen met zuivere kogels en een
juisten kogelhouder leveren een precisie-kogellager op, dat eiken
anderen asvorm overtreft. Wordt dan nog gezorgd voor een juiste
kleefvrije centreering, dan verkrijgt men bij den horizontalen mi
crometer een gang zonder eenige speling. Daar de doode gang
geheel uitgeschakeld is, volgt het fijne strepenkruis de allergeringste
beweging van de micrometerschroef oogenblikkelijk. Daarbij is
deze constructie zeer ongevoelig ten aanzien van de smering en
bij een goede uitvoering ook robuster dan de vroegere constructies
met hun wespentaille. Wel heb ik reeds vroeger in meetinstrumen
ten tengevolge van plaatsgebrek een enkelen keer kogellagers toe
gepast, maar omdat deze niet bestemd waren tot verhooging van
de nauwkeurigheid, werden ze niet met de hier bedoelde zorgvul-
