109
geen bereikt zou kunnen worden door evenwijdige verschuiving van
de assen), dan zou dat bij het machinerekenen van groot voordeel
zijn. Een desbetreffend voorstel gedaan op het 3e congres van de
N. L. F. werd echter van de hand gewezen.
6. We keeren na dezen omweg terug naar de methode van het
voorwaartsche insnijden op de enkele machine.
Daar we de lijn 3 met den richtingscoëfficiënttg <p\ tg q>2
moeten instellen, kan het gebeuren, dat tg cp\ het tegengestelde tee-
ken heeft van tg q>i tg f2- Heeft de machine een teekenknop,
dan is een dergelijke teekenverandering geen bezwaar: de feeken-
knop wordt in den anderen stand gezet.
Heeft de machine geen teekenknop, dan zou men, als het O r
bijv. witte cijfers vertoonde, de machine opnieuw zóó moeten in
stellen dat dat getal in roode cijfers komt te staan.
Zal de kans, dat we voor een dergelijke verrassing komen te
staan groot zijn? Men zal steeds zorgen, dat de lijnen elkaar onder
een hoek snijden, die weinig van 100 graden afwijkt, hetgeen in
houdt dat tg <pi meestal een tegengesteld teeken heeft van tg q>2-
Dan verkrijgt de waarde tg cpi tg <p2 hetzelfde teeken als tg<pi.
En als men dan als lijn 1 in alle gevallen die lijn neemt, die de
kleinste helling vertoont met de V-as (waardoor tg rp\ j> tg 9?2).
dan is men altijd veilig.
Bij het veranderen van Yx en Y2 in het O r, kan het voorkomen,
dat Yi positief (wit) en Y2 negatief (rood) is. Men verandert
dan eerst Y1 in nul, maakt vervolgens alléén het Or schoon en
brengt er tenslotte Y2 in roode cijfers in. Van negatief naar positief
gaat men op analoge wijze te werk.
Ook bij het veranderen van X3 in X2 in het resultaatregister, kan
het voorkomen, dat het in het O r voorkomende positieve getal ver
andert in een negatief (in dit geval dan voorgesteld door een tien-
deelige aanvulling in witte cijfers) of omgekeerd, dat het in het O r
voorkomende negatieve getal verandert in een positief (voorgesteld
door een tiendeelige aanvulling in roode cijfers). Ter vermijding
van deze tiendeelige aanvulling, draait men, zoodra er in het O r
een tiendeelige aanvulling verschijnt, zoodanig, dat in het O r nul
komt, maakt dan het O r schoon en gaat daarna door met de ver
andering van het getal in het R r.
Het in de beide laatste alinea's behandelde komt zelden voor.