132
heden zou hebben moeten grijpen om met spoed het werk ter hand
te kunnen nemen.
Echter men had voordeelen, zooals in Tokyo of door toepassing
van de methode Adickes, n.l. dat de grond voor straatverbreeding
geheel of voor 10 der totale bouwterreinoppervlakte gratis aan
de gemeenschap zou komen, niet zonder meer behoeven prijs te
geven.
We denken hier ook nog aan mogelijkheden als beschreven in
het Tijdschrift voor Volkshuisvesting en Stedebouw van Januari
1936. Daar behandelt Th. A. Rappaport de nieuwe Duitsche stede-
bouwwetten, die ten behoeve van het algemeen belang op dit ge
bied aan de stedelijke overheid zeer verstrekkende bevoegdheden
verleenen tot ingrijpen in het particuliere eigendomsrecht zonder
schadevergoeding.
Voor Rotterdam zal men met deze mogelijkheden geen rekening
houden. Er zal worden onteigend op de tegenwoordig mogelijke
hoogst eenvoudige manier. De instanties aan te wijzen voor het
bepalen der schadevergoedingen zullen de noodige moeilijkheden
te overwinnen krijgen en het zal heel wat beleid vereischen om
grove onbillijkheden te voorkomen. De taak van de terzake advi-
seerende commissies zal niet benijdenswaardig zijn.
De ontwerper van het nieuwe plan zal dus de handen vrij heb
ben en alleen gehouden zijn aan eischen van stedebouw, van wa
terstaatsbelangen en verkeersproblemen in den meest uitgebreiden
zin. Hij zal zich echter naar onze meening niet geheel kunnen ont
trekken aan den invloed van wat bestond vóór Mei 1940.
Een stad als Rotterdam heeft een verleden, dat men niet zoo
maar kan loochenen. De band met het water, de rivier, zal eischen
stellen, de koopstad met haar inrichtingen, havens, kantoren en
pakhuizen zal op de vrijkomende terreinen moeten herrijzen, men
kan deze bij de nieuwe plannen niet wegcijferen en verwijzen naar
de stadsuitbreiding elders aan de peripheric. Waarbij dan nog de
spoorwegplannen komen, die gekoppeld zullen moeten blijven aan
de viaducten door de stad en de bruggen over de Maas.
Het is hier niet de plaats om op deze dingen dieper in te gaan,
noch op de aesthetica van de nieuwe plannen.
We roeren ze alleen aan om een anderen kant van het verleden
ni. de oude perceelsindeeling en den eigendomstoestand eens na-
