172
onevenredig hooge kosten voor het onderhoud van bezitsgrenzen,
waardoor dit achterwege blijft, onmogelijkheid om bezitsgrenzen aan te
wijzen b.v. op het water,
al deze omstandigheden bemoeilijken de rechtspraak, die noodig is om
een rustig vertrouwen in de overheid te onderhouden.
De overheid heeft dat vertrouwen van noode en de middelen, die zij
tot handhaving van de bevredigende macht over het volk gebruikt, wor
den neergelegd in de wet, die geheel gevestigd wordt op de goede trouw
en rekening moet houden met de bestaansmiddelen van het volk, door
deze niet onevenredig te belasten.
Zonder getuigenissen kan geen recht worden bewezen.
Het onmogelijk maken om getuigenis te verkrijgen is op alle gebied
een diepgaande ondermijning van den maatschappelijken vrede en van
de allernoodzakelijkste overheidsmacht.
Het verwijderen van grensmerken om tot aantasting van bezit over
te gaan is daarom van ouds dan ook met zeer zware straffen bedreigd,
omdat aangaande de oude plaats der grenzen na verstoring veelal zeer
weinig kon worden bewezen.
Het belangrijkste hulpmiddel om zulk een bewijs te kunnen voeren, is
gelegen in het bewaren der metingen, waardoor de ligging der grenzen
wordt bepaald. Deze zaak is in de geschiedenis reeds bekend uit Egyp
tische en uit andere oude geschriften en we wagen dan ook de onder
stelling, dat de rechtspraak, waar mogelijk, van de oudheid af, door al
de eeuwen heen, van metingen gebruik gemaakt zal hebben om bewijs
middelen aangaande onroerende zaken in rechtsgedingen te leveren.
De verwezenlijking der gedachte aan een algemeen grondboek voor
een geheel land zal gelijken tred hebben moeten houden met de mogelijk
heid dier verwezenlijking.
De meetkunstige en de geldelijke hulpmiddelen en de macht tot uit
voering moeten samen gaan om tot zulk een doel te geraken.
Waar echter de oprichter van ons kadaster langs een zijweg en met
een ander doel de overheid zulk een macht in handen gegeven heeft, be
staat niet het gewenschte verband tusschen wetgeving, rechtsinstellingen,
grondboek en maatschappelijk verkeer, om tot de meest gewenschte be
rechtingsmogelijkheid te kunnen komen.
In den grond van de zaak gaat het om een in rechten bevredigende
oplossing.
De rechten ontstaan uit overeenkomsten, die verbondenheden of ver
bintenissen ten gevolge hebben uit en door het maatschappelijk verkeer.
Het bewijs van de aan de overeenkomst onderworpen zaak zal kunnen
worden geleverd door een opzettelijk aan het doel der overeenkomst ver
bonden en daartoe verrichte meting (de meting vooraf).
We hebben reeds eerder gezien, dat een meting vooraf niet in alle
gevallen de veelal onevenredig hooge kosten wettigt en daardoor achter
wege blijft, en het bezit het eerbiedigen van een bij overeenkomst ont
stane grens veronderstelt.
