207
voor r 0 is de foutenkromme een ellips met lanae as x-as
0).
Bij aparte behandeling van lengte- en breedtebepaling wordt
natuurlijk m t niet verwaarloosd en berekent men een grootere
L S T
onnauwkeurigheid voor dan voor <p. (Immers bij de
15 cos cpo
lengtebepaling werken twee foutenbronnen, hoekfouten en tijd-
fouten, doch bij de breedtewaarnemingen, althans die in de buurt
van den meridiaan, slechts één; de tijd speelt dan geen rol.)
Door r 0 te stellen, berekent men een cirkelvormige fouten
kromme, die niet met de werkelijkheid overeenstemt en den indruk
L S T
wekt als zou men door een speciale meetmethode de -c
15 cos (po
even nauwkeurig kunnen bepalen als de breedte.
Dit misverstand moge door het bovenstaande zijn opgeheven.
De analogie met de puntsbepaling is, dat m z de rol speelt
van middelbare fout in gegeven punten, m t die van aflees- en
richtfout, en A z0 die van A O.
Literatuuroverzicht (boekbeoordeeling).
M. Höfcr. Taschenbuch zum Abstecken von Kreisbogen mit
und ohne Uebergangsbogen. Begründet von O. Sarrazin und H.
Oberbeck. Füc Teilung des Kreises in 400q. 2. Auflage, VII
410 blz., 10 X 16 cm, Berlin, Verlag von Julius Springer, 1941,
geb. RM 7.50.
Deze tweede druk in de decimale verdeeling van dit alom bekende bogenboek
onderscheidt zich van den vorigen, doordat in dezen druk ook is opgenomen
de zoo belangrijke Absteck-Ta[el füc gleichmassig geteilte Kreisbogen, die ik op
blz. 50 van dezen jaargang reeds heb besproken. Voor het uitzetten van bogen
is dit boek zeer aan te bevelen. In onze praktijk wordt tafel I echter nog meer
gebruikt bij door bogen begrensde bouwterreinen, afrondingen van straten e.d.
Ik verwijs naar mijn besprekingen op blz. 82 van jg. 1937 en 118 van jg. 1938,
waarin ik o.a. het bezwaar heb genoemd, dat tafel I slechts is gefabuleerd vobr
middelpuntshoeken van 0 tot 100 gr. Hieraan tracht de bewerker nu tegemoet
te komen, door in de inleiding methoden aan te geven om de verschillende groot
heden voor middelpuntshoeken van 100 tot 200 gr te vinden. Dat men met de
noodige omzettingen zijn doel kan bereiken, is duidelijk. Hier gaat het echter
niet om; men wil van een dergelijke tafel gemak hebben. Dit is niet anders te
bereiken dan door tafel I tweemaal zoo groot te maken.
Het boek is in een fraaien linnen band gebonden.
HARKINK.
