oc c4 I 11 snelheid van de aarde, niet constant is, doch varieert tusschen 20,1 en 20,8". Voor onze beschouwingen is het voldoende nauwkeurig k als constante te beschouwen. Wil men de richtingsafwijking in een ander vlak dan dat van de vectoren v en V bestudeeren, dan voert men in formule (11), in plaats van v en V, hun componenten in dat andere vlak in en in plaats van den hoek tusschen deze componenten. Waar deze ver handeling zich richt op de bestudeering van het azimuth, was het dus noodig de componenten te berekenen in dat vlak, waarin het azimuth „geteld" wordt, d.i. het horizonvlak. In fig. 5, welke een schets van den hemelbol geeft met de aarde als middelpunt, zijn de vectoren v en V geteekend. De richting van de beweging van de aarde is de richting van de raaklijn aan de aardbaan. Beschouwt men de aardbaan bij benadering als een cirkel, dan maakt de vector dus een rechten hoek met den voer- straal aarde-zon. Met den voer- straal aarde-lentepunt L maakt deze vector dus een hoek gelijk aan het complement van de astro nomische lengte van de zon. Berekening van de componenten van v en V in het horizonvlak en toepassing daarvan in (12) leverde tenslotte het volgende re sultaat: d A C4 sin L C5 cos L, 13) waarin Ct x, sin t cos A -j- cos <p' cos r sin A) sec h Cs (sins sin sinA cos-cosrcosA cosecosip'sinrsinA)sech. L is de astronomische lengte van de zon, welke in één jaar vari eert van 0 tot 2 ir. Hieruit volgt dus, dat de aberratie in azimuth een periode van één jaar vertoont. In de formules voor C4 en C5 zijn A, h en s veranderlijk door de precessie en de nutatie, doch bij benadering kan men ze gelijk aan de constante waarden Ao, ho en so stellen. De berekening van C4 en C5 levert dan het volgende resultaat: harllO fig 5 T O O 60° 90° O 0 CM 150° O O CO 210' N> O O 270° 300° 330° 0" - 17' - 30' - 34' 29' 16' 0' 16' 28' 33' 29' 18' Cs 31' - 27' 15' 0' 16'j 26' 30' 26' 16' 1' 14' 26'

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1942 | | pagina 11