115
de waarnemers behoeft op te richten. In de afgeloopen jaren is in
ons land door den Meetkundigen Dienst van den Rijkswaterstaat
deze architectuur-fotogrammetrie met zeer fraaie resultaten toe
gepast voor het Rijksbureau voor Monumentenzorg.
In de astronomie vindt de fotogrammetrie veelvuldig toepassing,
zoo b.v. bij het meten van den afstand tusschen de componenten
van een dubbelster. De stereo-fotogrammetrie in de astronomie is
natuurlijk beperkt tot de nabije hemellichamen, de maan, de planeten
en kometen. Het ruimtelijk effect wordt in deze gevallen verkregen
door de beide opnamen na elkaar te maken met het gewenschte
tijdsinterval, dat soms eenige jaren bedraagt. In het geval van de
maan maakt men gebruik van de z.g. libratie, dat is de schijnbare
schommeling van de maan, waardoor niet steeds precies hetzelfde
gedeelte naar de aarde is toegekeerd. Twee foto's van de maan, ge
maakt op twee ver uiteenliggende tijdstippen, geven daardoor den
indruk genomen te zijn uit verschillende richtingen en vormen dus
een stereoscopisch paar.
Een interessant gebruik van de fotogrammetrie wordt verder ge
maakt in de medische wetenschap, in het bijzonder door toepassing
van stereo-fotografie met behulp van Röntgen-stralen. In oorlogs
tijd bewijst deze Rqntgen-fotogrammetrie uitstekende diensten bij
het localiseeren van kogels of granaatscherven in het menschelijk
lichaam, waardoor deze door een soms verrassend eenvoudige ope
ratie kunnen worden verwijderd.
Ook in de techniek kan de Röntgen-stereofotogrammetrie een
rol spelen, met name bij het opsporen van inwendige fouten van
materialen.
De genoemde toepassingen van de fotogrammetrie hebben tot
doel: de meting of plaatsbepaling van niet of moeilijk bereikbare
objecten mogelijk te maken.
Het ligt voor de hand, dat ook voor het verrichten van metingen
aan objecten, die van vorm of plaats veranderen, de fotogrammetrie
een geschikt hulpmiddel kan zijn. Zoo wordt ze toegepast bij het
doen van metingen aan wolken en golven. Ook wanneer het niet,
zooals in de juist genoemde voorbeelden gewoonlijk het geval is,
gaat om het doen van metingen bij een momentanen toestand van
een veranderend object, doch wanneer juist het doel is, grootte,
snelheid en aard van de veranderingen te bepalen, kan men foto-
grammetrische methoden aanwenden en wel op een serie opnamen,
die met voldoende tijdsintervallen zijn gemaakt. Dit vindt toepassing
bij het bestudeeren van het gedrag van gletschers en bij het meten
van vormveranderingen van groote ijzerconstructies als bruggen,
om slechts enkele voorbeelden te noemen.
Zoo zouden toepassingen van de fotogrammetrie op verschillende
andere gebieden, hydraulica, biologie, criminalistiek, ballistiek, en-
zoovoorts, genoemd kunnen worden.
Wanneer men dan nog bedenkt, dat de fotogrammetrie slechts
één van de vele wijzen is, waarop men van de foto gebruik kan
maken, dan zouden nog vele andere onderwerpen zich ter bespre
king aandienen. In het bijzonder een tak van wetenschap, die in de
