122
Dit is de primitiefste manier om met een zeer gering aantal bekende
terreinpunten iets samen te stellen, dat althans eenïge overeenkomst
heeft met een kaart. Het behoeft nauwelijks betoog, dat, tengevolge
van de groote onnauwkeurigheid bij het samenvoegen der foto's, de
opeenstapeling van fouten, het nooit geheel vlak zijn van het ter
rein en de onvermijdelijke hellingen van de camera, het foto-mozaïek
slechts een zeer poover product is, dat dan ook hoogstens eenige
waarde heeft voor verkenning, voor ecologische doeleinden en voor
het projecteeren van definitieve fotovluchten boven een gebied,
waarvan geen of onvoldoende kaarten bestaan.
Iets beter is de z.g. foto-kaart, die op dezelfde gebrekkige wijze
wordt samengesteld, doch met gebruikmaking van ontschrankte en
op schaal gebrachte foto s. In de Vereenigde Staten zijn van ont
zaglijke arealen foto-mozaïeken samengesteld en fotokaarten ver
vaardigd.
Strevende naar een beter resultaat heeft men gezocht naar nauw
keuriger methoden voor het samenvoegen der foto's. De belang
rijkste hiervan zijn de fototriangulatie en de seriebeeldaansluiting.
Bij de foto triangulatie, waarvan het principe reeds in 1921 werd
aangegeven door S. Finsterwalder, projecteert men in de
strook foto's een ketting van ruiten, waarvan de hoeken in het
vlak van de foto s worden gemeten. Onder zekere voorwaar
den en eventueel na aanbrenging van te berekenen correcties, zijn
deze hoeken gelijk aan de overeenkomstige horizontale hoeken in
het terrein.
Een der eerste, verrassend goedgeslaagde toepassingen van de
fototriangulatie is de opneming van het eiland Bangka door den
Indischen Topografischen Dienst omstreeks 1930. Verder werd
deze methode gebruikt o.a. bij het vervaardigen van topografische
kaarten 1 50.000 van Noord-Sumatra, op de schaal 1 100.000 van
Nieuw-Guinea en voor kaarteering 1 25.000 van verschillende con
cessiegebieden van de Bataafsche Petroleum Maatschappij.
In ons land vindt de fototriangulatie toepassing bij den Meetkun-
digen Dienst van den Rijkswaterstaat in het Geodetisch Instituut
voor de vervaardiging van rivierkaarten 1 5.000 en voor de bewer
king van opnamen op de schalen 1 80.000, 40.000 en 20.000 van
zeer uitgestrekte tropische oerwoudgebieden voor de B.P.M.
Tenslotte past de Topografische Dienst de methode toe voor de
vervaardiging van de topografische kaart 1 25.000.
Een andere mogelijkheid is, de ketting al grafisch construeerende
op te bouwen. Uit deze grafische methode, die vooral in Amerika
wordt toegepast, maar ook in Nederlandsch Indië veel is gebruikt,
heeft zich door een uitvinding door Collier in 1935 een zeer inte
ressante mechanische variant ontwikkeld, de „slotted templet"-
methode. Bij die werkwijze, die slechts 11 jaar geleden werd ont
worpen, desondanks reeds ruime toepassing vond en in de toekomst
ongetwijfeld op nog veel grootere schaal zal worden aangewend,
is het mogelijk niet slechts een mitenke tting, doch een ruiten net
