32
Zoowel de calque, als de door den fototechnischen dienst gemaakte
lichtdruk daarvan, waren veel duidelijker dan die, welke door „de
Atlas" waren vervaardigd; zij kwamen de door den fototechnischen
dienst langs optischen weg vervaardigde calque en de lichtdrukken
hiervan zeer nabij.
Indien de resultaten naar bruikbaarheid en duidelijkheid gerang
schikt worden, ontstaat de volgende rangorde:
1 e. neo-drukken van de firma A h r e n d, rechtstreeks gemaakt
van de bewaard gebleven nette-plans,
2e. fotokopie op fotografisch papier, eventueel documentpapier
(Fototechn. dienst),
3e. lichtdruk op ozalid papier TS 110 gram van een optische cal
que (Fototechn. dienst),
4e. lichtdruk op ozalid papier TS 80 gram van een optische cal
que (Fototechn. dienst),
5e. lichtdruk op ozalid papier BGT 210 gram van een contactcal
que (calque van Cult, techn. dienst, lichtdruk van fototechn.
dienst),
6e. lichtdruk op ozalid papier TS 110 gram van een contactcalque
(calque van Cult, techn. dienst, lichtdruk van fototechn.
dienst),
7e. diverse soorten neo-drukken,
8e. lichtdrukken van een contactcalque van de firma „de Atlas".
Het is vooral door de bruikbaarheid dat de neo-drukken van de
firma A h r e n d het eerst geplaatst zijn. Ik wil hierbij aanhalen
het oordeel van het Hoofd van het bureau van den landmeetkun
digen dienst te Arnhem, den Heer L. Bakker, die bovenge
noemde proeven ter beoordeeling had en welk oordeel als volgt
luidt:
„De negatieven van den Fototechnischen dienst zijn altijd het
scherpst, maar daar dit papier, evenmin als de positieven en calque
of lichtdrukken geschikt zijn voor bijblad, doordat zij niet als werk
plan kunnen dienen, komen die soorten niet in aanmerking. De
neo-drukken zijn ook lang niet alle even goed, maar het bureau
wenscht zoo spoedig mogelijk in het bezit te komen van nieuwe
bijbladen, opdat de gewone dienst weer normaal zal kunnen door
gaan."
In verband met de bovenstaande proeven wil ik ook verwijzen
naar de resultaten van de Chemische fabriek L. van der Grin
ten te Venlo, die eveneens op het gebied van den lichtdruk werk
zaam is. Bij een bezoek aan den stand van deze firma op de Jaar
beurs te Utrecht is met deze resultaten kennis gemaakt. Ook deze
firma werkt met het systeem van contactdruk, lichtdrukmachine en
ontwikkelkast, waarvan de beide eerste in één apparaat zijn ver-
eenigd. Aangezien het beeldvenster van dit apparaat slechts af
metingen had van 40 bij 50 cm, was het niet mogelijk een proef te
nemen met een plan van normale grootte. Ten einde toch een in
zicht te krijgen in de te bereiken resultaten, geschiedde een proef
met een tweetal verschillende veldwerken.
Het eerste veldwerk was eenzijdig, op zwaar papier, ondoorschij-
