243
4- de instructie voor het Directorium;
5. het slotadvies aan de Dir. van Justitie;
in dit gezelschap van kadasterdeskundigen, waterstaatsingenieurs,
hydrografen, planologen, bosbouw- en bodemkundigen en economen
niet even snel en radicaal tot een decisie kon worden gebracht. Door
de even straffe als bezielende leiding van de Voorzitter werd echter
een Babylonische spraakverwarring voorkomen.
Het zou te ver voeren de discussies op de voet te volgenieder die
wel eens aan soortgelijke besprekingen 'heeft deelgenomen, zal zich
daarvan trouwens een denkbeeld kunnen vormen. Wij zullen daarom
volstaan met het vermelden van enkele indrukken.
In de eerste plaats bleek, welke moeilijkheden de politieke ontwikke
ling in Nederlandsch-Indië voor vraagstukken als deze betekent.
Rekening houdende met het feit, dat de zorg voor de hogere geodesie
tot de taak der toekomstige Unie zal moeten behoren, doch dat daar
naast zowel de afzonderlijke diensten, als de „negara's" autonoom
zullen blijven in de behartiging hunner kartografische belangen, was
de vergadering van oordeel, dat de coördinatie, belichaamd in het
Directorium, in hoofdzaak zal moeten bestaan in het geven van
directieven voor de primaire en secundaire puntsbepaling en water
passing en het voorkomen van herhaalde opmeting van hetzelfde
gebied. Erkend werd, dat de daarmede te bereiken bezuiniging dikwijls
eerst op de lange duur mag worden verwacht.
Om een denkbeeld te geven van de werkingssfeer van het Direc
torium resumeerde de Voorzitter de betrokken onderdelen van de land
meetkunde, t.w.1) hogere geodesie, 2) lagere geodesie, 3) topo
grafie, 4) hydrografie, 5) astronomie, 6) waterpassing, 7) kartogra-
fie, 8) reproductie, 9) opleiding en 10) instrumentarium.
Ondanks deze verdeling blijft een correlatie niettemin in hoge mate
aanwezigde onderdelen zijn niet aan elkaar gesubordineerd, maar be
ïnvloeden elkaar wederkerig.
De hogere geodesie, welke het fundament oplevert, moet daarom
onder de werkingssfeer van het Directorium worden gebrachton
juist wordt geacht, dat haar werkzaamheden, wdlke tot heden groten
deels werden uitgevoerd door de Triangulatie-brigade, als een over
wegend militair belang zullen blijven beschouwd.
Het is principieel onjuist, een wetenschappelijk werk, dat een doel
in zichzelf heeft, te laten regeren door utiliteitsoverwegingen; ten on
rechte wordt in tijden van financiële nood steeds de triangulatie het
zwaarst door de bezuiniging getroffen en wordt met de nauwkeurig-
heidseisen getransigeerd.
Het ligt voor de hand, dat de besprekingen over de „lagere" onder
delen, als specifieke gebieden waarop de vertegenwoordigde instanties
werkzaam zijn, een ander aspect zouden krijgen, eendeels door de uit
eenlopende eisen welke verschillende diensten aan het landmeetkun
dige werk stellen, anderdeels door het verschil in gesteldheid van het
Indische gebied, waarvan een deel in cultuur gebracht is, terwijl het
andere deel ongecultiveerd gebleven is. In het bijzonder kwam dit tot
