24
houden aan den eenen en af te strepen aan den anderen kant. Hier wordt deze
gelijktijdigheid verkregen langs electrischen weg. Wanneer het beginpunt Wordt
aangehouden, wordt een electrische stroom gesloten, waardoor op het eindpunt
een merkteeken ontstaat op geprepareerd papier. Gegevens over waarde en ren
dement zullen spoedig beschikbaar zijn.
1942, blz. 268. B. Dubuisson behandelt het volgende probleem. Drie punten,
A, B en C, vormen een polygoon; hun coördinaten zijn niet bekend. Gericht wordt
in A op het bekende punt M en op B; in B op A, C en het bekende punt N,
in C op B en het bekende punt P. Gevraagd worden de coördinaten van A, B
en C indien tevens de afstandenAfi en BC gemeten zijn.
Hoewel dit geval zich in de praktijk niet vaak zal voordoen en de nauwkeu
righeid gering is, is het probleem toch wel de overweging waard. Algemeen
gesteld: gegeven een complex van punten dat in onderlinge ligging bekend is.
Uit drie punten van dit complex worden bepaald de richtingen t.o.v. dit complex
naar drie verschillende bekende punten.
De oplossing is: verleng twee richtingen naar bekende punten binnenwaarts
in het complex, bv. AM en BN, en bepaal de plaats van het snijpunt S in het
complex. Doe dit ook voor de richtingen BN en CP. Het snijpunt zij T. De
afstand ST is bekend. We kennen de cirkels die door de punten MNS en NPT
gaan. Die snijden elkaar in N. Door N moet nu een lijn getrokken worden waar
van de twee cirkels een lijnstuk ter lengte van ST afsnijden. Er zijn twee oplos
singen, symmetrisch t.o.v. de gemeenschappelijke koorde. (Zie ook: S. Eisenga,
T. v. K. en L. 1930, blz. 98 en W. Hoving, T. v. K. en L. 1940, blz. 143.)
1943, blz. 49 en 71. B. Dubuisson stelt voor ten behoeve van kadastrale toe
passing de zones van de projectie van Lambert in meerdere te verdeelen en
de coördinaten van iedere onderzone uit die van de projectie af te leiden door
ze te vermenigvuldigen met een factor, zoodanig dat de schaal zoo juist mogelijk
wordt, dus de vergrooting te verwaarloozen is.
1943, blz. 108. M. Mermin oppert bezwaren tegen bovengenoemde uitbreiding
van het aantal coördinatenstelsels. Andere diensten die hun werkzaamheden over
grootere gebieden uitstrekken, krijgen er last mee., Wil men een juiste kaart, dan
behoeft men slechts de coördinaten in kwestie te corrigeeren.
Als ik het goed begrijp is de bedoeling voor ieder plan vóór de kaarteering
de coördinaten te corrigeeren. We krijgen dan m.i. moeilijkheden met de ruit-
lijnen. Wordt bij een conforme projectie de invloed van de vergrooting te aan
zienlijk, dan kan daar zeer eenvoudig rekening mee gehouden worden. Als de
projectie maar niet zoo ver uitgestrekt wordt dat de verandering in vergrooting
al in het gebied van een plan merkbaar is, is dat plan gelijkvormig met het
terrein en zouden op het plan aangegeven kunnen worden de schaal voor de
projectie en die voor het terrein.
1946, blz. 246. Percevault. Berekening van een verzameling punten die een
blok vormen.
Bij dit vraagstuk wordt als gegeven beschouwd een aantal punten in hun on
derlinge ligging, maar de afstanden zijn niet bekend, dus bv. een driehoeksnet
waarvan alleen de hoeken gemeten zijn. In vier punten van dit blok zijn richtin
gen gemeten naar bekende punten, richtingen t.o.v. het blok. Schrijver stelt gra
fisch ongeveer ligging en grootte vast en construeert met grafieken de wijziging
in schaal, de verdraaiing en de verplaatsingen in de richting van de twee coör-
dinatenassen.
Deze oplossing vind ik omslachtig. Noemen we de bekende punten waarop
gericht werd A, B, C en D. Bereken met een willekeurige lengtemaat in een
willekeurig stelsel de coördinaten van de punten van het stelsel. Bereken in dit
stelsel het snijpunt S van de richtingen naar A en B en het snijpunt T van die
naar C en D. In S weten we dan de richtingsverschillen naar A, B en T en in
T die naar C, D en S. Dit is het vraagstuk van Hansen. We kunnen dus de
coördinaten van S en T ook berekenen in het landelijke stelsel en het complex
aansluiten aan deze twee punten. q qjj GROOT.
In „The Petroleum Engineer" van December 1939 komt een beschrijving voor
van een instrument, dat de lezers van het Tijdschrift voor K. en L. wellicht zal
interesseeren.
