33
Wij zullen iets van de perfectie van het werk moeten inboeten om zoo goed
koop mogelijk te kunnen werken. Machinale uitvoering der grondwerken ver
dient thans overweging.
Uit de ingekomen stukken werd voorgelezen een schrijven van den Heer
Sillevis, controleur der grondbelasting te 's-Hertogenbosch, die verhinderd was de
vergadering bij te wonen en daarom schriftelijk de aandacht vestigde op de
vrijkomende vliegvelden. In sommige gevallen wordt uitzetting van de kadastrale
grenzen der perceelen gevraagd, om de eigenaren hun oude perceelen weer in
gebruik te doen nemen. Indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven,
verdient het overweging om de vrijkomende gronden eerst aan een ruilverkaveling
te onderwerpen.
Op verzoek van het Bestuur gaf de Heer IrMohrmannin aansluiting op dit
schrijven, een uitvoerige uiteenzetting over de ligging en grootte der vliegvelden
in Nederland vóór 1940, tijdens den oorlog en na den oorlog en over de plannen,
welke tijdens den oorlog en daarna werden ontworpen om de gronden, die door
de bezetters voor vliegvelden in gebruik waren genomen, weer aan de eigenaren
terug te geven. De Duitschers vorderden alle benoodigde gronden voor hun
vliegvelden slechts in gebruik en niet in eigendom. Volgens hun gedachtengang
behoefden zij dan alleen de betrokken landbouwers een periodieke uitkeering te
doen voor het gemis van hun cultuurgrond.
Daarna memoreerde de Heer Mohrmann de maatregelen, die van Neder-
landsche zijde werden ondernomen om het verlies aan cultuurgrond te beperken,
althans in die banen te leiden, dat de door den bezetter genomen maatregelen voor
onzen Nederlandschen boerenstand zoo draaglijk mogelijk zouden zijn.
Zoo werd opgericht de Stichting Landelijke Bezettings>chaden onder auspi
ciën van dezelfde directie als die van het Bureau Ontruiming. Het was de bedoe
ling van de S.L.B. om de gronden die voor de vliegvelden in gebruik waren
genomen in eigendom te vorderen. Men had hierbij de bedoeling, dat de S.L.B.
als buffer zou fungeeren tusschen de individueele gedupeerde landbouwers en de
bezettingsautoriteiten.
Dit kon dan de volgende voordeelen opleveren:
le. Sommige gedupeerden richtten zich liever niet tot de vliegveldautoriteiten
om schade-uitkeeringen.
2e. Bij het vertrek der Duitschers was de S.L.D. niet alleen eigenaar van
de achtergelaten gronden, maar ook van de door de bezetters gebouwde opstallen.
De S.L.B. kon dan ook een schadeloosstelling zoo goed en voordeelig mogelijk
regelen.
Voor vordering in eigendom door de S.L.B. waren allereerst noodig kaarten
met de begrenzing der Duitsche vliegvelden, benevens lijsten van eigenaren en
gebruikers. Aan de Ned. Heide Mij werd opgedragen deze gegevens te verza
melen en reeds in 1942 werd een aanvang gemaakt met deze werkzaamheden.
Dit was geenszins een gemakkelijk en ongevaarlijk werk. Vele malen werden
kaarten in beslag genomen en verschillende ambtenaren van de Ned. Heide Mij
werden door de bezetters enkele dagen vastgehouden.
Toch zijn rapporten met bijbehoorende kaarten en registers van perceelen,
eigenaren en gebruikers klaar gekomen voor de vliegvelden Ypenburg, Peest,
Eelde en Gilze-Rijen, terwijl de veldopneming gereed kwam van de vliegvelden
Volkel-Uden, Twenthe en Venlo. Dit alles was gereed en ten deele ook reeds
verzonden naar de S.L.B., toen in September 1944 de bevolking van Arnhem
moest evacueeren en het hoofdkantoor der Ned. Heide Mij moest worden
ontruimd.
Bij de terugkomst in Arnhem van de Ned. Heide Mij in Juni 1945 was het
contact tusschen de diverse Nederlandsche overheidsinstellingen niet direct her
steld en ging de Ned. Heide Mij door met het vervaardigen van de registers
der eigenaren, enz. voor de vliegvelden Twenthe en Venlo.
De bedoeling was, dat de Rijksluchtvaartcommissie en de militaire autoriteiten
de toekomstige grenzen der burger- en militaire luchtvaartterreinen zouden aan
wijzen. Voor de resteerende gronden, eigendom van de S.L.B., zouden herverka
velingsplannen worden opgesteld en uitgevoerd, waarna deze gronden zoo billijk
mogelijk onder de gedupeerden konden worden verdeeld. Alles bleek echter geheel
anders te verloopen dan men had verwacht.
Het beheer der vliegvelden werd door de Geallieerden overgegeven aan het
