84
Een kaart van de Noordzee.
12 maal den stroomkring sluiten en een uitwijking op den chrono
graafband veroorzaken.
Het komt er bij deze waarnemingen vooral op aan, dat er ge
bruik gemaakt wordt van een uiterst betrouwbare middelbare tijd
klok. Het Radiolaboratorium van de P.T.T. te 's-Gravenhage be
schikt over twee zeer nauwkeurige kwartsklokken, waarvan de on
derlinge verschillen in duizendsten van seconden worden gemeten
en waarvan wij, dank zij de welwillendheid van den directeur en
de ingenieurs van dit laboratorium, gebruik kunnen maken voor deze
waarnemingen.
Nu bestond er nog het probleem, hoe de waarnemingsmomenten
in Leeuwarden en Ameland over te brengen naar de kwartsklokken
te 's-Gravenhage. Eerst zochten we de oplossing in een radiogra
fische overbrenging, maar proefnemingen met medewerking van de
radioverbindingsafdeeling van het leger hebben geen bevredigende
resultaten opgeleverd. Wel is waar kwam de verbinding met Leeu
warden, een afstand van 160 km, tot stand en op zichzelf was dit
een succes voor deze afdeeling, mdar de kwaliteit was voor ons
doel onvoldoende en de overbrenging te veel aan storingen onder
hevig.
Een lijnverbinding was nu de aangewezen weg, maar dan was
het ook beter niet de waarnemingsmomenten per lijn naar de kwarts
klokken door te geven, met allerlei onbekende mogelijkheden van
vertraging, maar omgekeerd de secondetik van de kwartsklok over
te brengen naar de in Leeuwarden opgestelde chronograaf en daar
op zoowel de radiotijdseinen als de waarnemingsmomenten te re-
gistreeren.
De voorbereidingen eischen veel werk. De ongelijkheid van de
asdiameters van het instrument moet worden onderzocht, evenals
de onregelmatigheid van de assen, daar de metingen hierdoor wor
den beïnvloed. Een uiterst nauwkeurig werk, waarbij het gaat om
microns. Vervolgens moet de hoekwaarde van het ruiterniveau wor
den bepaald en de contactafstanden van den onpersoonlijken micro
meter. Later zullen hierover uitvoeriger mededeelingen worden ge
daan.
A. H. M eerten s, Landmeter van het kadaster. Delft:
Van de zijde der Marine werd tot de Rijksdriehoeksmeting het
verzoek gericht een kaart te vervaardigen van een gedeejte van de
Noordzee, gelegen tusschen de parallelcirkels van 51° en 55
N. Br. en van den nulmeridiaan tot den meridiaan van 7 O. L.,
dus omvattende het zuidelijk deel van de Noordzee tusschen de
Nederlandsche en de Engelsche kust. De positie van schepen op
zee, door radiostations gepeild, moest tot op een of twee mijl nauw
keurig op deze kaart kunnen worden afgelezen. Daartoe zijn langs
de Nederlandsche kust vijf radiopeilstations opgericht te Terschel
ling, Willemsoord, IJmuiden, Hoek van Holland en Westkapelle,
