184
gemaakt van verschillend gestreepte tussen-hoogtelijnen (bv. van 25,
5°) 75. 150 m) waar dat nodig is. Het bos wordt ook hier door ver
spreide donkergroene tekentjes aangeduid. Een aantal Duitse bladen
van Midden-Azië onderscheidt zich door een paars-grijze schaduw-
tint, die tot. nu toe op de Internationale Wereldkaart ontbrak en die
eön zeer fraai plastisch effect geeft; men was nu ook bezig dit in
Engeland toe te passen. Behalve de gewone uitgave bestonden aan
Duitse zijde ook een aparte Verkehrsausgabe en een Fliegerausgabe,
die ruwer bewerkt zijn, een zwaarder wegenstelsel en iets andere
hoogtetinten hebben1).
Militaire Luchtvaartkaarten
Behalve de gewone uitgave van de Internationale Wereldkaart was
in Engeland voor de militaire luchtvaart een aparte uitgave in gebruik,
bewerkt in de zg. Army/Air Style. Deze wijkt nog sterker af van de
gewone uitgave dan de Duitse luchtvaartkaartalle hoogtezones (be
halve het wit gelaten laagland) hebben hier een naar de hoogte toe
donkerder wordende violette hoogtetint. De reden voor de keuze van
de violette kleur is, dat deze bij slechte belichting in de cockpit het
doorzichtigst zou zijn en de andere details het minst zou storen, wat
echter door sommigen wordt betwijfeld. Dergelijke éénkleurige hoogte
zones hebben het nadeel, dat men wel hoger of lager worden van
het terrein ziet (en bij een plateau soms zelfs dit niet), maar de abso
lute hoogte van een zone slechts met moeite kan herkennen, daar deze
sprekend op de zones aan weerskanten ervan lijkt. De normale schaal
van groen via geel, lichtbruin en bruin naar roodbruin biedt veel
meer mogelijkheden om elke zone een kenmerkende kleur te geven
en moet daarom in het algemeen de voorkeur genieten.
De bladen zijn vrij grof bewerkt, met een roodbruin wegenstelsel,
zeer donkerblauwe wateren, een vervloeiende blauwe zone langs de
kust, die niet fraai is, en zwarte of donkerblauwe luchtvaart-gegevens.
Op een aantal bladen is ook bos aangegeven door een effen groene
tint, die in de violette hoogtezones een vuil-grauwe combinatietint
geeft, die de hoogtetinten vrijwel onleesbaar maakt
Iti de Verenigde Staten is voor de militaire luchtvaart een over
eenkomstige kaart gemaakt (die ook Indië omvat) met hoogtelijnen
en hoogtezones in groen, wat er nog helderder en doorzichtiger uit
ziet dan het violet van de Engelse uitgave. Ook enkele andere kleuren
wijken af: het wegenstelsel is meestal zwart, de spoorwegen zijn paars,
de luchtvaartgegevens eveneens paars (zoals ook op de vooroorlogse
Indische luchtvaartkaart) en er zijn zelfs bladen met rode plaats
namen. Kartografisch hebben ze het bezwaar van een overlading met
kleine zijriviertjes, wat de hoofdzaken stoort; dit geldt eveneens voor
de Amerikaanse Navigation Chart op 1 12315 000 met een weinig
fraaie gebergtevoorstelling in groene schaduwtekening en een over
lading met voetpaden.
1) Door de welwillendheid van de Royal Geographical Society kon ik in haar
gebouw een aantal Duitse oorlogskaarten raadplegen.
