238
In 1869 werd in Curasao de nieuwe wetgeving ingevoerd en als
gevolg daarvan verscheen de notaris op het toneel van de grondover-
dracht. Deze wetgeving schrijft voor, dat elke overdracht van zake
lijke rechten moet geschieden bij authentieke akte, die in de openbare
registers wordt overgeschreven. De hypotheekbewaarders en hun
boekhouding deden ook in hetzelfde jaar hun intrede. Door de aan
drang van het notariaat is het gewoonte gebleven, dat van elk per
ceelsgedeelte een rooibrief werd opgemaakt. Op deze wijze was het
mogelijk een boekhouding op de grond te voeren en het is bewonde
renswaardig, hoe mijn voorgangers kans gezien hebben hun taak te
vervullen zonder een goede aaneengesloten kaart.
Kartografisch was Curasao in de 19de eeuw bijna maagdelijk ter
rein. Er bestond een overzichtskaart 175000 uit begin 1800, doch
een kaart op grote schaal, aangevende de particuliere gronden, bestond
niet. In het laatst van de 18de eeuw zijn wel plannen gemaakt om een
kaart te vervaardigen van de particuliere en gouvernementsgronden,
doch deze plannen zijn stelselmatig tegengewerkt van de zijde van de
grootgrondeigenaren. Naar mijn mening sprak het geweten hier een
woordje mee. Na een eeuw rooimeesterswerk waren wel vele kost
bare gegevens voorhanden, maar het was niet mogelijk daaruit een
draaglijke overzichtskaart samen te stellen, omdat vele percelen geen
rooibrief hadden en andere percelen omschreven waren op een wijze,
die een kaartering onmogelijk maakte. Als voorbeeld noem ik een om
schrijving die ongeveer als volgt luidt„metende de omtrek van deze
plantage met bogten en winkelhaken ongeveer drieduizend zeven
honderd vier en dertig meters, drie decimeters en zeven centimeters".
Men hebbe respect voor die laatste centimeters
De kwaliteit van de rooibrieven uit de 19de eeuw is wisselend,
maar over het algemeen behoorlijk. Helaas schuilt er onder de rooi
brieven van 1900 tot 1930 veel onbruikbaars; dit is te wijten aan het
feit, dat men in die jaren het rooimeestersambt als een noodzakelijk
kwaad beschouwde en het als bijbaantje toebedeelde aan mensen die
landmeetkundig ongeschoold waren.
Een merkwaardig verschijnsel is nog het volgende. Begin 1800 werd
het metrieke stelsel ingevoerd ter vervanging van het Rijnlandse
stelsel. De meter werd oorspronkelijk de Nederlandse el genoemd. Na
de invoering van het notariaat werden in de akten de oorspronkelijk
in Rijnlandse maat uitgedrukte afmetingen omgezet in metrieke maat.
Hierbij is in vele gevallen de Rijnlandse el gelijk gesteld aan de meter.
Van deze fout ondervinden wij de gevolgen bij een grensuitzetting
van een oud perceel in de stad. Hierbij blijkt dan, dat de maten be
langrijk afwijken van de in de akte genoemde, doch bij vermenigvul
diging van de laatste met de factor 0,68, blijkt dan vaak een frap
pante overeenstemming. Het kost dan wel eens enige overredings
kracht om de betrokkene te overtuigen, dat zijn perceel niet is ge
krompen.
In de jaren 1906-1910 werd van alle eilanden behalve Saba een
topografische kaart op de schaal 1:20000 vervaardigd. Deze kaart
is van een uitstekend gehalte en geeft in de buitendistricten ook de
