36
van de tekening met celluloselak, waardoor de inktlijnen en nummers
beschermd worden tegen beschadiging of tegen uitvloeiing bij aan
raking met vocht. Proefnemingen met een dergelijke bespuiting had
den een gunstig resultaat; door deze bespuiting verkrijgt men tevens
een grotere helderheid en doorzichtigheid, hetgeen de geschiktheid
voor reproductie bij gebruik van het doorlichtsysteem ten goede komt.
Het gebruikelijke inkleuren van gebouwen, wegen en wateren zal
vervangen moeten worden door het aanbrengen van bepaalde signa
turen (arceringen).
Het onderzochte materiaal is zeer soepel, zodat het niet gemakkelijk
kreukthet vertoont geen neiging tot inscheuren aan de randen en
ligt voldoende vlak op tafel.
Een zeer belangrijk voordeel is de grote maatvastheid. Proef
nemingen in Amerika geven voor „loftrite" aangemiddelde lineaire
afwijking voor 6 foot lengte per i° F. 0,00237 inches. Voor „topogra
phic translucent" wordt door de fabrikant opgegevenlineaire ex
pansie per io° F. bij constante relatieve vochtigheid, gemiddeld
0,04 inkrimping tengevolge van afwerking en door ouderdom
(permanent), gem. van lengte en breedte 0,12
Bij eigen proefnemingen bedroeg de gemiddelde lineaire afwijking:
in lengterichting 0,02 in breedterichting 0,01 Hiertoe
werden op twee proefvellen, afm. 100 bij 70 cm, met behulp van de
coördinatograaf enkele afstanden uitgezet langs de randen; deze af
standen werden nagemeten, nadat de proefvellen gedurende 1
maand aan de normale dagelijkse invloed van vocht, licht en warmte
waren blootgesteld geweest.
Proeven op het gebied van de reproductie (bijv. het vervaardigen
van lichtdrukken) zijn nog niet genomen, doch verwacht wordt dat het
beproefde doorzichtige materiaal voor verschillende reproductie
methoden zeer geschikt zal zijn.
Een zeer belangwekkend artikel over deze materie, getiteld „Neue
Wege in der Reproduktionstechnik" komt voor in het Schweizerische
Zeitschrift für Vermessung und Kulturtechnik, i947> blz. 233; het
toont aan, dat men ook in Zwitserland zoekende is naar nieuwe re
productiemethoden met gebruikmaking van doorzichtig materiaal, en
dat daarbij gunstige resultaten zijn bereikt. Speciaal het zgn. „Vero-
kopverfahren", een procédé waarbij positieve beelden (kopieën)
worden overgebracht op doorzichtig materiaal met grote mate van
houdbaarheid, zou wellicht van betekenis kunnen zijn voor eventuële
reproductie der bijbladen. In het algemeen blijkt ook uit dit artikel,
dat het doorzichtige plastic-materiaal geschikt moet worden geacht
voor de vervaardiging van kaarten en plans.
Alhoewel de hierbovenstaande mededelingen betrekking hebben op
voorlopige resultaten van een nog niet beëindigd onderzoek, leek het
toch van belang een en ander over de wenselijkheid en mogelijkheid
van een nieuwe methode voor vervaardiging en reproductie van kadas
trale plans mee te delen in de hoop, dat degenen die belangstellen in
dit onderzoek wellicht van hun zienswijze of hun ervaringen op dit
gebied zullen doen blijken.
