68
Een poging hiertoe deed in het begin van de oorlog de Ingenieur
verificateur J. Gorter, die voor diverse verkavelingen de gemid
delde tijd per ha berekende. De gevonden bedragen liepen dermate
uiteen dat deze niet voldoende houvast gaven voor een tijdraming
van een nieuwe verkaveling. Bij een nadere uiteenrafeling van de
gegevens bleek mij dat veel werkzaamheden meer correlatie vertoonden
met het aantal eigenaren dan met de oppervlakte. Uitgaande van de
gedachte dat soms de hoeveelheid werk (dus tijd) evenredig met de
oppervlakte is. terwijl voor andere werkzaamheden een evenredigheid
met het aantal eigenaren aanvaard moet worden, kon ik de volgende
algemene formule aannemen
D a X ha b X R c,
waarin D is het aantal dagen dat een ruilverkaveling vordert ha is het
aantal ha (grootte van het blok) en R is aantal eigendommen (R i
artikelen), terwijl a, h en c de onbekenden waren.
De methode der kleinste kwadraten toegepast op de gegevens van
een 17-tal gereedgekomen verkavelingen (samen omvattend rond
9°°° ha en 4500 eigendommen) leverde de volgende formule op
D 1,2 X ha 3,6 X R 4- 55.
Hieruit bleek dat een rechthebbende 3 X zoveel tijd vordert als een
ha. Overigens merk ik op dat ook deze formule nog slechts een grove
benadering is. Om het landmeetkundig te zeggende middelbare fout
is zeer groot en ligt misschien wel in de buurt van 30
Dit is ook zeer begrijpelijk daar diverse factoren in deze formule
niet tot uiting komen, b.v. meer of mindere versnippering geacciden
teerdheid van het terrein, begroeiing (bossen), afwisseling van grond-
kwaliteit, afgelegenheid van het blok (veel reistijd), geschiktheid van
plaatselijke commissie, bekwaamheid van landmeter met zijn staf, ge
steldheid van de bodem (moeras), meer of mindere medewerking van
andere overheidsinstanties, groot of kleinbezit (kleinbezit vraagt nauw
keuriger werk). ontwikkeling van de boeren, hun instelling t.o.v. de
verkaveling, de mate waarin pacht en bijzondere zakelijke rechten voor
komen, verscheidenheid in gebruiksbestemming van de grond (bouw-
en grasland moet apart behandeld worden), doorkruising van het blok
door projecten van waterstaat, gemeente, spoorwegen, enz. enz.
Op een gemiddelde verkaveling van 500 ha en 250 eigendommen
de formule toegepast, was dan de tijdsduur te berekenen op rond 1550
dagen of wel per ha 3,1 dag.
Overwegende dat voor de oorlog het aantal landmeters dat bij de
ruilverkaveling werkzaam was het aantal tekenaars slechts weinig
overtrof kunnen we deze 3,1 dag splitsen in 1,6 landmetersdag en
1.5 tekenaarsdag. Volgens de salarisschalen van 1939 is het gemid
delde dagloon van landmeter en tekenaar te stellen op resp. 15.
en 8. zodat voor de oorlog de kadastrale ruilverkavelingskosten
f 36-per ha waren. Hierin is dan nog niet begrepen het salaris van
de ingenieur-verificateur, de lonen van de meetarbeiders en kleinere
kosten van kad-stenen, reproducties, enz.
Deze 36.kunnen we nog niet vergelijken met de 120 francs die
