RECHT EN ADMINISTRATIE
Mr. K. J. BES,
Publiciteit
57
Hypotheekbewaarder te Amsterdam:
In het Decembernummer 1947 van dit tijdschrift (blz. 304) zegt
Mr. HSchuttevaer in zijn verhandeling onder de titel„Reorganisatie
van het Kadaster" dat de strijd tussen voor- en tegenstanders van een
positief stelsel thans volkomen geluwd is. Hiertoe hebben o.a. bijgedra
gen de groeiende neiging tot bescherming van derden via art. 1910
B.W. en de stroming ten gunste van het zogenaamde abstracte stelsel.
Bekende en betekenisvolle woorden waarvan men de waarde niet
mag onderschatten.
Een heldere verhandeling over de begrippen causale en abstracte
levering vindt men in het praeadvies voor de Broederschap van Can-
didaat-Notarissen in Nederland door Prof. Mr. J. C. van Oven in
1924 uitgebracht. Een praeadvies over causa en levering, gebaseerd
op de vragen: „Welk verband bestaat naar ons recht tussen de
„eigendomsverkrijging door levering en de onderliggende rechtsver
houding?" en: ,,Is het wenselijk te dien aanzien wijziging in ons recht
aan te brengen
Prof. Van Oven noemt de levering volkomen abstract wanneer het
rechtsstelsel de koper aan wie een zaak geleverd is, hoe ook en door wie
ook, eigenaar maakt. De vervreemdingshandeling brengt haar gevolg
teweeg zoals een pistoolschot de dood van de getroffene (blz. 3).
Onder het gangbare begrip abstracte levering verstaat men echter
de minder volkomen abstracte levering, nl. een levering slechts onaf
hankelijk gemaakt van de invloed van dwaling, dwang of bedrog. De
koopovereenkomst moge dus bij vonnis vernietigd worden op grond
van dwaling, de eenmaal tot stand gekomen levering blijft intact.
Wel blijft hier de eis, in tegenstelling met de volkomen abstracte leve
ring, dat geleverd wordt door de rechthebbende.
Daarentegen aanvaardt een rechtsstelsel het volstrekt causale stelsel
wanneer aan de levering slechts werking wordt toegekend indien zij
vooreerst in waarheid gewild is als overdracht van eigendom, voorts
verricht door een vo'ledig bevoegde eigenaar jegens een eveneens be
voegde verkrijger en bovendien berust op een objectief aanwezige,
volkomen rechtsgeldige grond of oorzaak (causa; rechtstitel).
Ongetemperd komt dit stelsel in de werkelijkheid niet voor, want
minstens is het nodig dat na verloop van tijd derden die te goeder
trouw de zaak bezeten hebben de eigendom verkrijgen (blz. 5).
Typerend voor de causale levering is, dat zij in de eerste plaats
rekening houdt met het recht van de vervreemder. Immers de eigendom
gaat alleen over indien aan vele stringente bepalingen voldaan is.
Daarentegen beschermt de abstracte levering juist de verkrijger. De
