98
Eenzelfde beschouwing kan men houden voor de lijn t2 u„. Het
is dus mogelijk coördinaten van uu, door voorwaartse snijding te be
rekenen.
Bepaalt men op deze wijze de coördinaten van twee schaalpunten
ua en Ui, die men zich bijv. aan de beide uiteinden van de «--schaal
gelegen kan denken, dan kan men, op overeenkomstige wijze als zo
juist is vermeld, uit deze punten door voorwaartse snijding een wille
keurig aantal punten van de t-schaal bepalen.
Het puntennomogram dat op deze wijze ontstaat is dus theoretisch
juist voor alle afleeslijnen die door f1; t2, u„ en u{ gaan. Willekeurige
combinaties tp en van t en u zullen evenwel in de bepaling van r
fouten Wp opleveren. Zoals Prof. Lo-Ho afleidt is de grootte van
deze fouten afhankelijk van de berekende aflezingen ai, a2> ap, &i<
bo, bp, wj, 7v-j en wp op de r-schaal en van de plaats waar de verbin
dingslijn der schaalpunten f, en f2 de r-schaal snijdt. Deze laatste
meetkundige omstandigheid kan men nu, omdat de coördinaten van
tj en t.j oorspronkelijk willekeurig werden aangenomen, zodanig kie
zen, dat ILp nul wordt, d.w.z. dat de verbindingslijn der schaalpunten
tp en uw, die' men veelal ongeveer midden tussen f-, t2 en u„ n,, zal
nemen, een theoretisch juiste aflezing op de r-schaal levert.
Na gebruik van deze graad van vrijheid moet men afwachten welke
fouten andere combinaties van t en u zullen opleveren. De grootste
fouten zal men kunnen verwachten bij die combinaties die ver liggen
van de stralen die fouten nul geven. Men kan deze fouten door be
rekening vaststellen. Blijven ze binnen de grenzen die men zich heeft
gesteld, dan is een nomogram dat op deze |wijze tot stand komt zeer
bruikbaar. Prof. Lo-Ho geeft er in zijn publicatie verschillende duide
lijke voorbeelden van. Wij kunnen de lezing er van zeer aanbevelen.
N. D. H.
Verschenen is een tweede fotografische, dus ongewijzigde druk van:
F. Harkink, Kwadraattafel, 0,012-199,99-, 83 blz.. 12 X 19 cm, P.
Noordhoff N.V., Groningen, 1948, prijs 2.90. Zie de bespreking op
blz. 91 van jaargang 1940 van dit tijdschrift. F. H.
N. D. Haasbroek, Lector aan de Technische Hogeschool te Delft,
Nomografie, Amsterdam 1949, XII 288 pag., m figuren,
26 X 18 cm, met een voorwoord van Prof. R. Roelofs, Hoogleraar
aan de Technische Hogeschool; prijs f 15,
Inhoud.
A. Algebra, Hoofdstuk I
B. Analytische Meetkunde, Hoofdstuk II
Hoofdstuk III
Hoofdstuk IV
Hoofdstuk V
Hoofdstuk VI
Determinanten.
Punten en rechte lij
nen.
Kegelsneden.
Onderzoek naar de
aard van kegelsneden.
De kegelsnede en de
rechte lijn.
Parallelcoördinaten.
