[gab\ [gbb] \gbf\
gl g*
b\ b2
/1
A
\gaf\sbf\[gff]
N. D. HAASBROEK
Azimuthsbepaling op de poolster
124
Hierboven is berekend een aan de vereffening van een Snellius-
punt ontleend voorbeeld.
De „vermenigvuldiger" kan hierbij, met inachtneming van de tekens,
direct uit het „vermenigvuldigtal" worden opgeschreven.
Het rekenwerk verloopt, na enige oefening, zeer vlot.
Ook voor het opstellen van de normaalvergelijkingen uit de fouten-
vergelijkingen kan met succes van de vermenigvuldigingsregel van
matrices worden gebruik gemaakt
\gaa\ gab]\gaf\
ax a2.
a„
■•gn X
Schrappen we hierbij de laatste kolom, dan is dit resultaat direct
het „vermenigvuldigtal" van het hierboven besproken oplossings
schema.
Wordt bovenstaande vermenigvuldiging in zijn geheel uitgevoerd
en berekent men de kwadratische vormen [@aa\, gbbenz. dubbel,
dan kan men ook hier desgewenst de j-contróle achterwege laten.
Lector aan de Technische Hogeschool te Delft:
In een artikel dat ik op blz. 161 e.v. van de jaargang 1939 van dit
tijdschrift over het azimuth van de poolster publiceerde, sprak ik
(op bz. 170) reeds de gedachte uit de nauwkeurigheid van de daar
aangegeven methode te verhogen door, uitgaande van middenwaarden
<p0 en 80 van de breedte <p en de declinatie 8, het azimuth A0 voor
wisselende waarden van de uurhoek t te berekenen met de bekende
formule
cotg A0
sin cpj cos t cos tp0 tg S0
sin t
(1)
en in tabelvorm vast te leggen. De invloeden van de veranderlijken cp
en 8 op het azimuth zouden daarna met behulp van correctienomo-
grammen kunnen worden berekend.
Voor de lezers die met de gegevens van een astronomisch jaarboek
en de nomogrammen uit evengenoemd artikel gemakkelijk de uurhoek
t op het moment der waarneming bepalen, benevens de waarden van
8 en <p, moge hier de uitwerking van deze methode volgen. Zij is een
goede controle voor hen die gewend zijn te rekenen volgens het uit
nemende, door Prof. Roelofs in dit tijdschrift (jaargang 1942, blz. 3)
gepubliceerde schema of volgens de hierop (jaargang 1942, blz. 41)
door mij aangegeven variant.
