10
D. de GROOT
Een richting- en afstandskaart
De richting- en afstandskaart naast blz. 228 van jaargang 1949 van
dit tijdschrift, van C. Roggeveen en H. R. Massink, is sterk ver
tekend in de buurt van de tegenvoeters. Zou het niet aanbeveling ver
dienen twee cirkels naast elkaar te tekenen, één voor de boven- en
één voor de onderkant van de wereld? De stralen worden 'half zo
groot, de totale kaartoppervlakte de helft; de cirkels van gelijke af
stand op de andere helft zijn cirkels om het antipodenpunt, de rich
tingen lopen er in tegengestelde zin. De tekening kan zo nodig gedeel
telijk over de grenscirkels lopen.
Literatuuroverzicht
Dr. phil. Friedrich Hopfner Grundlagen der höheren Geo
dasie. VIII 246 blz.; 23 X 16 cm; prijs (Mei 1949) 26.Wien,
Springer Verlag, 1049.
Na zijn bijdrage in het „Handbuch der Geophysik" 2) en zijn „Phy-
sikalische Geodasie" (Leipzig 1933), beide niet direct bedoeld voor
eerste aanraking met het vak, heeft de schrijver ditmaal een speciaal
als inleiding tot de hogere geodesie geschreven studiewerk samenge
steld. Terwijl zijn „Physikalische Geodasie" blijkens het voorbericht
bestemd was naast Helmerts „Höhere Geodasie" gebruikt te worden,
waardoor de behandeling tot de meer potentiaaltheoretische problemen
beperkt (434 blz.kon worden, is het nieuwe werk een afgerond
geheel.
Het is merkwaardig Hopfners werk te vergelijken met het ongeveer
terzelfder tijd verschenen „Lehrbuch der Geodasie" van Baeschlin.
Beide boeken zijn geheel onafhankelijk van elkaar ontstaan en zijn ook
geheel verschillend van opzet. Terwijl Baeschlin in bijna 900 pagina's
er in slaagt bijna alle bestaande methoden en reeksontwikkelingen,
veelal nauw aansluitend aan de oorspronkelijke verhandeling, weer
te geven, beperkt Hopfner zich tot de uitstippeling van de hoofdlijnen
van theorie en gedachtengang. Hierdoor leent zich zijn boek dan ook
voortreffelijk tot een eerste kennismaking met het vak, terwijl daaren
boven, dank zij de zichzelf opgelegde beperking, de schrijver er toch in
slaagt de belangrijkste theorieën te behandelen. Dat hij 'hiertoe nage
noeg alle technische details weglaat, kan ik niet anders dan toejuichen.
Het komt mij toch voor, dat in de meeste handboeken der hogere
Landmeter van het kadaster, Utrecht
1) Dr. phil. Friedrich Hopfner, rector van de Technische Hogeschool te
Wenen, hoogleraar voor sferische astronomie en hogere geodesie, geboren in 1881,
is op 5 September 1949 verdronken in de Wintersteinersee bij Kufstein ten
gevolge van het omslaan van een boot met buitenboordmotor.
2) Herausgegeben von Prof. Dr. B. Gutenberg, Band 1 (Abschnitt III),
Berlin 1936.