LANDMEETKUNDE
Literatuuroverzicht
298
Der 24m- Interferenzkomparator des Geodaticchen Institutes in
Potsdam, von F. Mühlig. (Veröffentlichungen des Geodatischen In
stitutes in Potsdam, Nr. 2.) 50 blz. met 30 afbeeldingen, prijs 7 D.M.,
Akademie-Verlag, Berlijn; 1949.
Door directe interferentiemetingen kan slechts een afstand tot maxi
maal 25 cm gemeten worden, welke afstand door het toepassen van
verschillende kunstgrepen vergroot kan worden tot 1 m. Voor de
geodesie is deze directe methode dus van geen belang. Wil men het
interferentie-verschijnsel voor grotere afstanden toepassen, dan leidt
dit tot zulke gecompliceerde instrumenten, dat gebruik op grote schaal
vrijwel uitgesloten is. Bovendien is dan de nauwkeurigheid die bereikt
wordt veel groter dan voor de geodesie van belang is, welke nauw
keurigheid niet verminderd kan worden door de instrumenten te ver
eenvoudigen, daar dan het interferentieverschijnsel geheel verdwijnt
of althans niet te meten is.
Een van de methoden om tot vergroting van de afstand over te gaan
is het bepalen van het verschil van twee lengten. De te vergelijken af
standen zijn beide door twee verspiegelde glasplaten aangegeven. Na
dat een lichtbron licht van een bepaalde spectraallijn uitgezonden heeft,
worden de uitgetreden stralen tot interferentie gebracht. Hierdoor is
het mogelijk het verschil der lichtwegen te meten, dus ook het te be
palen lengteverschil. Ook is het mogelijk, door meerdere malen terug
kaatsing het verschil te bepalen van een afstand met een veelvoud van
een nog direct te meten andere afstand.
Het oudste instrument is de interferometer van Michelson, welk
instrument geschikt is om lichtbundels te laten interfereren, waardoor
het mogelijk is bepaalde lengten in golflengten van een zekere lichtsoort
uit te drukken. Hij drukte de lengte van de standaardmeter uit in golf
lengten van het licht, uitgezonden door de spectraallijnen van cadmium.
Voor het meten van grotere afstanden is dit instrument echter niet
geschikt.
Fabry en Perot construeerden eveneens een interferometer. Door
meervoudige terugkaatsing aan halfverzilverde spiegels werd het inter
ferentieverschijnsel scherper waarneembaar. Het systeem van Fabry
en Perot is wederom verbeterd door de Japanners Watanabe en Imai-
zumi. Met deze comparator bleek het mogelijk afstanden tot 500 m
met grote nauwkeurigheid te bepalen.
Door de Fin Y. Vaisala is een methode ontworpen om door middel
van het interferentieverschijnsel de bij de basismetingen gebruikte
24111-invardraden te ijken en deze gedurende de metingen voortdurend
te kunnen controleren. („Die Anwendung der Lichtinterferenz zu
Langenmessungen auf grosseren Distanzen", 1923, en „Anwendung
der Lichtinterferenz bei Basismessungen", 1930.) Vaisala gaat uit van
een kwartsmeter, waarvan de lengte door ijking nauwkeurig bekend
