48 De subtabulering, het verdichten van tabellen, is in het boek slechts terloops vermeld, hoewel deze werkwijze in de praktijk nogal eens voor komt. Wellicht dat de afleiding van de formules voor de subtabulering, die snel en elegant kan geschieden door het algebraisch rekenen met het verschillensymbool A en het verschuivingssymbool E, schrijver te ver zou voeren. Hoofdstuk V gaat over de rekenhulpmiddelen. S. verwijst naar het bestaan van rekenlinialen en nomogrammen en behandelt uitvoerig de logarithmentafels, goniometrische logarithmentafels, goniometrische tafels, reken-, kwadraat- en reciprokentafels. Ook de nauwkeurigheid die men door berekening met tafels kan bereiken, wordt aan een nauw gezet onderzoek onderworpen. Uiteraard worden in dit hoofdstuk tevens de tel- en rekenmachines behandeld. Zeer terecht wordt door S. het grote belang van het algebraisch rekenen op de machine be sproken. Als belangrijke representant van de handrekenmachines wordt de Brunsviga 13 Z/18 met tekenknop uitvoerig behandeld en van de electrische machines de Marchant ACT-10 M. Bij deze laatste machine heeft S. zich veel moeite gegeven voor de bedieningstoetsen en -handles Nederlandse woorden te vinden. Een lijst van importeurs van tel- en rekenmachines besluit dit hoofdstuk. Een afzonderlijk hoofdstuk VI tenslotte is gewijd aan het rekenen met een machine. Het behoeft nauwelijks betoog dat S. dit onderwerp op zeer grondige en zeer overzichtelijke wijze behandelt. Ter oefening van de lezers zijn in het boek een groot aantal vraag stukjes opgenomen. De uitkomsten ervan zijn in een bijlage vermeld. Resumerendeeen uitstekend boek, dat ik in veler handen wens en dat, evenals de eerste druk, zijn weg zal vinden. N. D. Haasbroek - A2X' s.oo

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1950 | | pagina 48