85 in Engeland 1773) en voor het eerst beschreven door diens zoon in 1790 (1). Het kan beschouwd worden als een speciaal geval van de sextant en bestaat (zie fig. 2) uit twee spiegels onder een hoek van 450 in een rond doosje. Een dergelijk instrument wordt beschre ven door Allent in 1802 (2) doch zonder enige vermelding van een naam. Lipkens moet zijn instrument omstreeks 1811 gemaakt hebben, doch heeft het pas beschreven, in het Frans, in 1823. Deze. brochure werd vertaald door Kempers in het Nederlands in 1845 en deze spreekt van „ruim 34 jaar geleden". Lipkens was van 1815-26 directeur van het kadaster in Luxemburg, vandaar dat hij zijn beschrijving in het Frans gaf. Zijn constructie (zie fig. 3) berust vooral daarop, dat hij drie paren van spiegels in één instrument brengt. Het eerst vinden wij het vermeld door Nanning (15) in 1828: „verschilt geheel en daarna in 1842 door Van Kerkwijk met afbeeldingen (3). Alge meen werd toen geschreven over het „spiegelkruis" uitgevonden door Lipkens (b.v. in 1850, 1852, 1858) tot zelfs in 1912 door Ramaer (17). Wat de naam aangaat, hier heerst reeds een verwarring, want eigenlijk moest het hoekspiegel genoemd wordenhet eigenlijke „spiegelkruis" stamt van Berlin in 1844 (4) het wordt wel voor hetzelfde doel ge- Fig. 3. Afbeelding van de hoekspiegel uit de ver taling door Kempers in 1845 van de brochure van 1823 door Lipkens. H, G, R, P, de spiegels.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1950 | | pagina 87