6
uitblijven van de Herverkavelingswet, zo'n goed verloop konden
nemen.
De bezetting van het bureau te Middelburg is geleidelijk gegroeid
tot nu we aan de top der werkzaamheden staan ongeveer 25 man.
Wanneer ik nu nog vermeld, dat op 15 Mei 1950 een achtste bureau
te Almelo gevestigd werd voor de uitvoering van de reeds gestemde
en spoedig komende ruilverkavelingen in Twenthe en de Achterhoek,
dan is daarmede, zij het in vogelvlucht, de geschiedenis van de ruilver-
kavelingsdienst compleet.
Ik wil echter nog eenmaal de namen noemen van O. J. Jonas en
J. F. Ilsen, die in zo belangrijke mate hun aandeel hadden in de
vorming van de groeiende schare ruilverkavelaars, waarmede ook zij
hun stempel op de dienst gedrukt hebben.
En verder mag ik niet vergeten te noemen H. J. van Leusen, van
1924 tot 1935 tweede secretaris van de centrale commissie, daarna tot
1949 vice-voorzitter, met wiens onontbeerlijke steun de opbouw van
het ruilverkavelingswerk mocht plaats vinden. Men onderschatte het
werk van de pioniers niet, ook al waren de ruilverkavelingen in den
beginne van eenvoudiger aard dan thans.
Als we nu de rekening opmaken over het in de afgelopen 25 jaren
verrichte werk past ons enige bescheidenheid. Indrukwekkende getallen
kan ik helaas niet geven.
Ik zei reeds dat de groei van de ruilverkaveling aanvankelijk beneden
de verwachting bleef. De lijn is pas goed beginnen te stijgen na 1938.
In dat jaar hadden we nog maar een bezetting van 15 a 20 man. En
juist toen we in 1940 met volle kracht de vele ruilverkavelingen te lijf
zouden gaan, kwam de oorlog het tempo meer en meer afremmen. Ook
de eerste jaren na de bevrijding gaven nog vele moeilijkheden, en
eigenlijk kunnen we nu pas zeggen het werk weer zodanig in de hand
te hebben dat elke aangevangen ruilverkaveling vrijwel volgens het
opgestelde programma kan worden uitgevoerd.
Als we ons realiseren wat tot stand kwam en wat er nog te doen
valt, kunnen we in deze 25 jaren niet veel meer dan een aanloop zien;
maar de volbelaste machine is nu van de grond losgekomen.
Ik wil U enkele getallen noemen. Tot en met 1935 kwamen tot
stand 16 ruilverkavelingen met
een totale oppervlakte van 6410 ha of ongeveer 400 ha per jaar
van 1936-1940: 14 ruilverk. met 4420 ha of ca. 900 ha
van 1941-1944: 13 6290 ha of ca. 1600 ha
in 1945, toen alles gedesorganiseerd wasnihil
in 19467 ruilverkavelingen met 6400 ha
jn I947 3 2480 ha;
in 1948: 4 5010 ha;
in 1949: 5 4610 ha;
in 1950: 4 4730 ha.
In totaal is dit over de afgelopen 25 jaren66 ruilverkavelingen met
4°35° ha. Hierbij kan nog geteld worden een aantal ruilverkavelings-