128
Wild met de multiplex. Terecht merkt hij op, dat de uitwerknauw-
keurigheid van de A6 groter is dan die van de multiplex (i.v.m. de
optische vergroting in de A6). Daar de A6 echter niet voor triangulatie
doeleinden is geconstrueerd (hoewel triangulatie er toch mee mogelijk
is) zal de multiplex hier volgens de schrijver in het voordeel zijn. De
praktijk, voornamelijk bij de Meetkundige dienst van de Rijkswater
staat, heeft echter bewezen, dat ook voor triangulatiedoeleinden wat
betreft hoogten zowel als X- en F-coördinaten de A6 zeker niet
behoeft onder te doen voor de multiplex, die bovendien vervelend is
om mee te werken. J. Visser Lzn.
Dipl.-lng. Franz Manek, medewerker van Zeiss-Aerotopograph
te Jena (München) Erdbildmessung (Terrestrische Photogram-
metrie). 133 blz., 15 X 21 cm. Wilhelm Knapp, Halle (Saaie) 1950.
Prijs geb. 13.50.
Terrestrische fotogrammetrie vindt, zoals bekend, bijna alleen toe
passing bij het kaarteren van kaal, overzichtelijk bergterrein en kan dan
met succes de klassieke methoden van opneming vervangen. Boven
dien wordt deze methode ook daar alleen toegepast, wanneer luchtfoto-
grammetrie onmogelijk (b.v. wegens weersomstandighedenin de ber
gen is meestal grote wolkenvorming) of oneconomisch (wegens de
kleine oppervlakte) is. In ons vlakke land of in Indonesië, waar het
terrein zwaar begroeid is, heeft terrestrische fotogrammetrie uitge
zonderd de nabijheidsfotogrammetrie, waarbij gebouwen worden opge
nomen dan ook weinig betekenis.
In het onderhavige boek behandelt de schrijver bewust alleen de
Duitse instrumenten, theodolietcamera's zowel als uitwerkingstoestellen.
Het boek heeft de vorm van een handboek, verwijst voor de theorie
naar uitvoeriger werken en geeft alleen de resultaten daarvan aan.
In deze beperking is dit echter een geslaagd werk van een alleszins
ter zake kundige schrijver. Het geeft een nagenoeg complete handlei
ding voor alle veldwerkzaamheden, terwijl een overzicht wordt gegeven
van de verschillende uitwerkingsmethoden en -instrumenten. Als in
leiding worden in beknopte vorm begrippen, formules en tabellen be
treffende optiek en fotografie gegeven (25 blz.), terwijl aan het slot
een tiental bladzijden aan de economie der terrestrische fotogrammetrie
is gewijd.
Als gemis kan gevoeld worden het ontbreken van gegevens over het
nieuwe uitwerkingsapparaat voor terrestrische opnamende Terra-
graph van Killian. Dit toestel werkt volgens een zuiver mechanische
projectie (als de A5), heeft toch geen lineaal of ruimtelijke richt-
stangen, maar een constructief zeer eenvoudige inrichting. De voor
delen van dit instrument moeten groot zijnzeer goedkoop, toch zeer
nauwkeurig, en compact van bouw (kleiner dan een stereocomparator)
De toepassingsmogelijkheid ervan is echter beperkt tot opnamen met
horizontale, evenwijdige opnameassen.
De uitvoering van het boek is behoorlijkhet papier is echter enigs
zins houthoudend. J. Visser Lzn.
