=ef 3cfcr 136 *zzzZZZ? O sf7//7fr± CD- CO <M O CM CO mogelijkheden benevens de voor- en nadelen zullen beschrijven t). Een zeer oude proef uit het begin van de negentiende eeuw, waar aan de namen van Fresnel en Young zijn verbonden, komt ons hier te hulp. Om de gedachten te bepalen stellen wij ons voor, dat de aligneerlijn in een horizontaal vlak ligt en dat wij de ligging daarvan, het azimuth, willen vastleggen. Dit komt dus neer op het aligneren in één dwarsrichting, loodrecht op de richtlijn wat daarvan gezegd zal worden, geldt ook voor het richten van een horizontale lijn met ver plaatsingen in een verticaal vlak. Omtrent het richten, waarbij verplaatsingen voorkomen in twee dwarsrichtingen, kunnen wij later nog een en ander mededelen. Op de plaats A (fig. 5) bevindt zich een scherm met een verticale spleet 6"o- Deze ont vangt licht van een autolampje van 25 Watt; de gloeidraad van het lampje staat ongeveer in het brandpunt van een enkelvoudige lens, een brilleglas van 20 tot 30 cm brandpunts afstand, zodat een enigszins evenwijdige bundel de spleet A verlaat. Door buiging aan de spleet breidt het licht zich ook zijdelings uit. Bij B, op een afstand Cx van A gelegen, is een scherm opgesteld, voorzien van twee even wijdige spleten 6"i en S2, die onderling even wijdig zijn en ook evenwijdig aan de spleet bij A. Het van ieder van de spleten bij B afkom stige licht wordt eveneens door buiging enigs zins waaiervormig uitgespreid. De aligneerlijn wordt gerealiseerd door het midden van A en het midden van de dubbele spleet bij B. Gaan wij na wat de lichtverdeling is in een vlak C op een willekeurige, doch niet te kleine afstand c2 van B gelegen, dan merken wij vooreerst op, dat het punt D, waar de aligneer lijn het vlak C .mijdt, evenver van .Si als van .S2 gelegen is. De lichtgolven, die tegelijk en ,S2 ver laten en daar nog „in fase" waren, komen dus tegelijk in D aan. Merken wij nog op, dat de functie van de spleet bij A juist deze ishet op Yi en S2 vallende licht voortdurend in fase te laten zijn. of, zoals men zegt, cohaerent te o co Fig. 5- 1) Een eerste mededeling hieromtrent is: A method for precision alignments. Journal of the Optical Society of America 36, 242; 1946.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1951 | | pagina 38