34
naast elkaar lopende smalle banden. De ontwikkeling moet nog altijd
apart geschieden.
Tot de machines met kwikdamplamp behoort de Ozalid-Ozaprinter,
waarbij belichting en ontwikkeling in één machine plaats hebben en
alle handelingen van de voorzijde kunnen worden geleid. De calque
wordt met het lichtdrukpapier aan de voorzijde ingevoerd en door
middel van naast elkaar gelegen smalle banden langs een glazen cylin
der geleid. In de as van deze cylinder bevindt zich een hogedruk-kwik-
damplamp van 2000 W. De belichting is gelijkmatig snel en intensief.
Calque en lichtdruk komen aan de voorzijde terug, waarna de laatste
in het ontwikkelapparaat geleid wordt en aan de achterzijde de. machine
kant en klaar verlaat. De toevoer van de ammoniak geschiedt Uit een
vier-liter tank, en is regelbaar door middel van een druppelaar. De
ammoniakdampen en de warmte worden afgezogen en naar buiten ge
leid. De snelheid van de machine is regelbaar, ze kan zelfs terug
draaien. Dit laatste is b.v. nodig als de calque scheef optrekt, hoewel
dit door de smalle banden bijna geheel uitgesloten is. De lamp heeft
ongeveer 15 minuten aanlooptijd nodig. De machine is geschikt voor
het lichtdrukken van tekeningen van elke soort calque op elk soort
lichtdrukpapier, van luchtpostpapier tot papier van 210 gram toe. De
snelheid is ongeveer drie meter per minuut. Deze machine voorziet in
een zeer grote behoefte, getuige het feit, dat hij elke dag in bedrijf
is en dikwijls overwerk maakt. Zeer grote bestellingen zijn uitgevoerd
voor de Plantenziektenkundige dienst en het Rentambt Wieringermeer.
Ter illustratie moge ik het aantal lichtdrukken over 1951 vermelden.
Ten behoeve van diensten ressorterende onder het Ministerie van Finan
ciën werden vervaardigd 20491 lichtdrukken tegen 5570 in 1950; ten
behoeve van diensten ressorterende onder andere ministeries werden
vervaardigd 29940 lichtdrukken tegen geen enkele in 1950; ten be
hoeve van provinciale en gemeentediensten en particulieren werden
vervaardigd 1983 lichtdrukken tegen 669 in 1950in totaal dus 52 414
tegen 6239 in 1950, een toename van ca. 740
Vatten we het foto-apparaat en de lichtdrukmachine samen, dan
komen we tot de volgende bedragen. Het totale aantal opdrachten, die
van het Ministerie van Financiën inbegrepen, steeg van 2739 in 1950
(afgedaan 2711) tot 2877 in 1951 (afgedaan 2850). De opbrengst
(werkelijk ontvangen bedragen) over 1951 is meer dan het dubbele
van die over 1950.
Verder wordt de machine gebruikt om slechte calques te vernieuwen
(waarvoor V.S.T.papier wordt gebruikt), voor het vervaardigen van
transparante calques en de laatste tijd voor het vervaardigen van licht
drukken van de kodagraph-autopositief-film. Het is wel duidelijk dat
bij meer bekendheid van de machine het gebruik nog opgevoerd kan
worden.
Een contactapparaat, sedert kort in gebruik, is het Lauflichtgerat
voor toepassing van de reflexmethode. Uit welke gedachtengang is deze
machine ontstaan? Het vervaardigen van enige kopieën van een niet
transparant origineel geschiedde langs fotografische weg, dus met één
