189
rantiecijfers resulteren in beide gevallen in toe te stane middelbare
fouten van 0,15 tot 0,20 m in de bepaling van een punt. Dit is onge
twijfeld werk van hoge nauwkeurigheid voor het vervaardigen van
kaarten op schaal 1 2000.
Het Duitse rapport behandelde bijna uitsluitend kaarteringen uit
gevoerd tijdens en voor de oorlog. Dit feit verminderde zijn waarde
aanmerkelijk, omdat na de oorlog een hogere nauwkeurigheid bereikt
werd. Dit werd duidelijk uit een van de Duitse voordrachten. In alle
vooroorlogse publicaties van Prof. Finsterwalder wordt een middel
bare fout in de meting van coördinaten aangenomen, overeenkomende
met 0,03 mm gemeten in het vlak van het negatief. Nu noemt dezelfde
schrijver experimenten die hiervoor 0,01 mm aangeven. Dit illustreert
misschien het duidelijkst de hogere nauwkeurigheid die tegenwoordig
door de fotogrammetrie verkregen kan worden, vergeleken met vroeger.
Uitwerkingsinstrumenten en camera's (Comm. II en I).
Wat de uitwerkingsinstrumenten betreft, zoals reeds is gezegd, alle
Europese instrumenten waren tentoongesteld. Een merkwaardig feit
was het ontbreken van alle bekende Amerikaanse derde-orde-uitwer
kingsinstrumenten voor benaderde oplossingen.
De Fransen toonden hun bekende instrumenten van Poivilliers
zonder enig opmerkelijk nieuws sedert het laatste congres. Belangrijk
waren echter de Franse mededelingen betreffende de fotografie, ge
geven tijdens het congres door de heer Cruset. Meer aandacht zal in
de toekomst besteed moeten worden aan zijn studie over het verlies aan
scherpte door de beweging van het vliegtuig. Zijn vernuftige experi
menten toonden, dat dit niet verwaarloosd kan worden en dat het
scheidend vermogen van de fotografie op grote schaal in het algemeen
beïnvloed zal worden door deze bron van moeilijkheden. De kwaliteit
van de foto's bepaalt tenslotte de mogelijkheden die verwezenlijkt
kunnen worden in de uitwerkingsinstrumenten. Daarom zal iedere
verbetering die daar bereikt kan worden, het veld van de mogelijke
toepassingen van de fotogrammetrie verruimen. Deze Franse experi
menten zijn dus van het grootste belang en zouden door anderen her
haald moeten worden.
Zijn onderzoek over de kwaliteit van fotografisch papier leverde ook
opmerkelijke resultaten op en is van waarde voor de practische foto
grammetrie. We zijn ervan overtuigd, dat de heer Cruset met deze
twee publicaties een zeer bruikbare bijdrage heeft geleverd aan het
congres.
Amerika stelde de automatic rectifier en de Kelsh plotter van
Bausch en Lomb ten toon; het laatste instrument wordt ook door de
Baltimore Instrument Corp. vervaardigd. Deze automatic rectifier is
niet zo interessant voor Europese fotogrammeters vanwege zijn hoge
prijs, die niet gecompenseerd wordt door enig belangrijk voordeel
vergeleken met andere moderne ontschrankers, zoals die van Zeiss, die
op de tentoonstelling te zien waren. De Kelsh plotter is een belang-
