208
die zeer eenvoudig is. (Het is voldoende aen bt in twee decimalen te
berekenen.)
Voordat deze theoretische afleiding met een voorbeeld wordt toe
gelicht, moet de eigenschap op blz. 204 nog nader bezien worden. Het
betreft hier een critische beschouwing van de uitspraak, dat 8» op twee
opeenvolgende avonden dezelfde waarde zou hebben.
De maximale verandering in S{, die een ster i per 24 uur kan onder
gaan, is volgens gegevens uit de jaarboeken ongeveer 0,25".
De invloed hiervan op de waargenomen zenithsafstand kan door
differentiëring gevonden worden
Door verwaarlozing van de invloed van AS; op Af; (zie 11) maakt
men per dag dus geen grotere fout dan 0,25" in i/'t En dit dan nog
bij de slechts weinig voorkomende observaties in de buurt van de
meridiaan.
Op grond daarvan is een bepaling van de tn.f. op de bovenbeschre
ven wijze ook nog toegestaan bij een interval van 2 X 24. uur tussen
de programma's.
Voorbeeld.
Op het station Nickeri (Suriname) p0 50 56' 52" N.B., A„
56° 59' 47" W.L. zijn op 27-4-'48, 28-4-'48, 29-4-'48 simultane lengte
en breedtebepalingen verricht met het 6o°-prisma-astrolabium. Ge
bruikt werd een prisma attachment van Wild, gemonteerd op een uni
versele theodoliet Wild T 2 (vergroting 28 X). Waarnemer: P. de
With. De waarnemingsmomenten werden geregistreerd met een
chronograaf. De waarnemingen hadden plaats bij een onbewolkte
hemel. Er werd hinder ondervonden van vochtafzetting. Uit de ge
meten programma's I, II en III werden de uurhoeken op het moment
van waarneming berekend. Zie de kolommen 3, 4 en 5. In de kolom
men 6 en 7 zijn resp. tUitï( en tm{ t\i berekend. (<u,tij en
(<111, tij zijn vermenigvuldigd met cos p0 sin Ai (zie kolom 8
en 9).
Ter vermijding van het rekenen met grote getallen werd hier niet
met i"5 cos p0 sin Ai vermenigvuldigd, doch met cos p0 sin At, waar
door een product verkregen werd, dat in fj/dsecunden is uitgedrukt,
i.p.v. in hoeksecunden.
Volgens de methode der kleinste vierkanten werden uit Af; cos p0
sin Ai de constanten Cu j en Cjjj 1 berekend:
voor p constant en z 30°.
[A <ii-i, cos p0 sin AJ
n~i (i6)
evenzo voor C
in I-
