290
Ir. J. A. C. E. VAN ROERMUND
Chef v. d. Landmeetkundige afdeling v. d. Topografische Dienst, Delft
De plastic tekenmaterialen
Reeds een tiental jaren vóór de tweede wereldoorlog werd bij de
Topografische Dienst het plastic als tekenmateriaal ingevoerd. Hoewel
het in het begin zeer moeilijk was het juiste materiaal te kiezen en te
betekenen, toch werd reeds snel geconstateerd dat op de nieuwe weg,
die tevens voor de toepassing van een nieuw drukprocédé moest worden
ingeslagen, kon worden voortgegaan.
Was het aanbod van plastic tekenmaterialen na 1945 nog zeer be
perkt, binnen niet al te lange tijd kwamen verschillende soorten op de
markt. Ook op dit moment worden uit Amerika, Engeland en Duits
land diverse plastics geïmporteerd. Bieden al deze soorten in meer
of mindere mate het voordeel dat ze doorschijnend zijn, hetgeen voor
het copiëren van groot belang is, niet alle bezitten een maatvastheid
als voor het kaarteringswerk wordt vereist. Een onderzoek daarnaar
is dan ook noodzakelijk. Behalve de kennis omtrent de vormvastheid,
is tevens het betekenen van het materiaal een probleem. In de hierna
volgende paragrafen zullen beide vraagpunten nader worden bezien.
ONDERZOEK DER PLASTIC TEKENMATERIALEN
Met het in figuur 1 aangegeven apparaat zijn de vormveranderingen
van de hiernavolgende materialen waargenomen.
a het te onderzoeken materiaal e =-meetklok „Leschorn"
b houten kast g gleuf
c spiraal t thermometer
d klemsteun
Het houten kastje heeft een lengte van 50 cm en is aan de voorzijde
voorzien van een glazen plaat die zo nodig kan worden verwijderd.
Zoals uit de tekening blijkt is een smalle gleuf in beide zijwanden aan
gebracht, waardoor het te onderzoeken materiaal ongehinderd kan
uitzetten of inkrimpen.
Een dunne spiraal, die eveneens in de tekening is aangegeven, is
