296
In de literatuur wordt 140° F aangegeven als vloeigrens voor ther
moplastics; daarboven wordt de thermische uitzettingscoëfficient veel
groter. Zoals uit de proeven blijkt, neemt het materiaal na een verhit
ting tot 50° C 1220 F) niet meer zijn oorspronkelijke lengte aan.
Verder zien wij, dat bij de in de praktijk voorkomende temperaturen
tot ca. 350 C plastic sheet, astrafoil, astralon en ethulon geschikt zijn
als tekenmateriaal, alleen bezien uit het oogpunt van temperatuurswij-
zigingen.
Zellon wordt reeds minder van kwaliteit, terwijl kodatrace, arcasol
en kodalith in het geheel niet meer passen bij de voornoemde groep
materialen. Geheel afwijkend van de vormveranderingen van de overige
materialen is de werking van kodatrace en arcasol.
Bij de drie proefnemingen hieromtrent zien wij steeds hetzelfde
beeld nl. (zie figuren 2 en 3)
i° uitzetting door temperatuursverhoging
2° een bij verdere temperatuursverhoging overheersende uitdroging
van het materiaal, met als gevolg een sterke krimp
3° bij de uitschakeling van warmtetoevoer ontstaat krimp door af
koeling;
4° op een bepaald moment wordt de vormverandering wederom be
heerst door de opname van vocht, met als gevolg uitzetting;
5° het materiaal komt nooit tot zijn oorspronkelijke lengte terug.
Dit is ook geheel in overeenstemming met hetgeen vooraf bij de
vochtinwerking op kodatrace en arcasol is waargenomen.
Conclusies betreffende de inwerking, zowel van vocht als
Plastic sheet, astrafoil en astralon zijn in dit verband nagenoeg ge
lijkwaardige materialen. De inwerking van vocht is, zoals wij gezien
hebben, ongeveer nihil, terwijl de thermische uitzetting te tolereren
is, daar het materiaal steeds weer bij dezelfde temperatuur zijn oor
spronkelijke lengte aanneemt. Temperaturen boven 450 C dienen te
worden vermeden.
Ethulon is minder geschikt, daar de vormveranderingen als gevolg
van vochtinwerking groot zijn. De invloed van temperatuur is op ethu
lon geringer dan op de overige materialen, hetgeen in het volgende
hoofdstuk wordt verklaard.
Zellon is eveneens minder geschikt, daar dit materiaal grote vorm
veranderingen ondergaat zowel bij vocht- als bij temperatuurswijzi-
gingen, terwijl het in beide gevallen, na wegneming van de oorzaak,
niet meer zijn oorspronkelijke lengte herneemt.
Kodatrace en arcasol zijn in het geheel niet maatvast en kunnen niet
in een groep van goede tekenmaterialen worden gerangschikt.
Kodalith, dat de naam heeft maatvast te zijn, kan slechts dan als
filmmateriaal voor kaarteringsdoeleinden worden gebruikt, indien vóór
af nauwkeurig rekening wordt gehouden met de werking van het
materiaal. Juist door de omstandigheid, dat de film enige baden moet
VAN TEMPERATUUR
