297
passeren, moet de invloed van vocht als belangrijkste factor worden
gerekend. Na droging neemt dit materiaal niet meer zijn oorspronke-
lengte aan.
Zo wordt ook bij de Afdeling Fotografie van de Topografische
Dienst een opname van 50 X 50 cm op kodalith 0,4 mm te groot op
genomen. Na ontwikkeling en droging wordt dan zo goed mogelijk
de juiste maat verkregen.
Oorzaken der lengteveranderingen in bovengenoemde plastics.
Het is zeer moeilijk om van de zijde der fabrikanten een juist in
zicht te verkrijgen in de chemische samenstelling dezer plastics. Met
de gegevens uit de literatuur en die van T.N.O. te Delft is het vol
gende hieromtrent te vermelden.
Zoals reeds eerder is opgemerkt, behoren de besproken materialen
tot de thermoplastics. Bij een temperatuur tussen 270° en 290° F
wordt hars in verschillende samenstellingen gemengd met een vloei
bare weekmaker, die geheel door het hars geabsorbeerd wordt en een
hechte massa in pastavorm doet ontstaan. De eigenschappen die deze
nieuwe stof heeft, zijn ver uiteenlopend en zijn zowel afhankelijk
van de soort hars als van de weekmaker.
Plastic sheet is een vinylite-product van de Bakelite Corporation te
New York en behoort tot de groep vinylchloride polymeer- en copoly-
meerplastics, en meer in het bijzonder is dit materiaal een copolymeer
van vinylchloride en vinylacetaat.
Astrafoil is een nagenoeg getrouwe copie van het Duitse astralon.
Astralon is een copolymeer van vinylchloride met 20 methyl-
acrylaat.
Deze drie producten, die tot eenzelfde groep behoren, hebben ver
moedelijk ieder een andere weekmaker. Het gebruik van een weekmaker
in een plasticpreparaat is ongunstig wegens de thermische wer
king van het materiaal. Indien echter geen weekmaker zou worden
gebruikt, zou het materiaal stug en bros zijn, zodat een middenweg ge
kozen moet worden. Het verdampen van de weekmaker moet voor
komen worden door het materiaal niet bloot te stellen aan grote tem-
peratuursschommelingen en door het in het donker te bewaren.
Om vormveranderingen te voorkomen is het horizontaal opleggen
van de vellen te verkiezen. Uit het oogpunt van veroudering zijn mate
rialen die een weekmaker bezitten niet gunstig, daar alleen met de
uiterste voorzorgen de verdamping van de weekmaker kan worden
voorkomen. Tevens dient nog te worden vermeld dat ultraviolet licht
een schadelijke invloed op het materiaal uitoefent.
hthulon is vermoedelijk polyphenilacetaat dat geen weekmaker be
vat, waardoor de thermische uitzetting gering is. De invloed van
vocht is daarentegen des te groter.
Zellon is gevormd uit celluloseacetaat met glycerine als weekmaker.
Dit laatste is te constateren door zellon te versnipperen, met water te
verwarmen, daarna uit te dampen, en de overblijvende substantie te
proeven. De zoete smaak wijst op de aanwezigheid van glycerine.
