198
20 millioen francs dat het gekost had, opofferende, om tenslotte in
de richting van een algehele opmeting van alle percelen te gaan.
Teruggekeerd uit Tilsit deelde keizer Napoleon in 1807 aan Mollien,
zijn minister van de Schatkist, het volgende mede„Halve maatrege
len geven altijd verlies aan tijd en aan geld. Het enige middel om
uit de moeilijkheden te geraken, is dadelijk over te gaan tot een alge
hele telling van de gronden in alle gemeenten van het keizerrijk, met
meting en schatting van elk eigendomsperceel. Een goed percelen
kadaster zal de aanvulling zijn van mijn wetboek, voor zover de grond
eigendom betreft. De plans moeten zo nauwkeurig en gedetailleerd
zijn, dat ze kunnen dienen om de eigendomsgrenzen vast te stellen en
processen te voorkomen."
Dit inzicht van Napoleon vindt men terug in Memorial de Sainte-
Hélène (het dagboek van Emmanuel, graaf van Las Cases, een Frans
historicus, die Napoleon op Sint-Helena gezelschap hield, vert.) onder
29 Februari 1816: „Het kadaster zoals hij het had voorgeschreven,
zei hij, had op zichzelf beschouwd kunnen worden als de ware con
stitutie van het keizerrijk, d.w.z. de echte waarborg van de eigendom
men en de zekerheid van onafhankelijkheid voor ieder; want, zou het
eenmaal ingesteld zijn en de belasting door de wetgever vastgesteld,
dan zou ieder dadelijk zijn rekening opmaken en niets meer te vrezen
hebben van willekeur van de overheid of van de aanslagregelende
ambtenaren, welke willekeur het meest gevoelige punt is en het zeker-
.ste middel om tot onderworpenheid te dwingen." Het logische gevolg
van deze opvatting van het doel der kadastrale opmeting is helaas niet
geheel tot werkelijkheid geworden; ook bereikten de kadastrale werk
zaamheden niet de perfectie die Napoleon had voorzien.
De wet van 15 September 1807 betreffende de Staatsbegroting, uit
gevaardigd op initiatief van Gaudin, hertog van Gaète, minister van
Financiën, bevat de oorsprong van het Franse percelenkadaster.
Weliswaar hield de wet zelf, onder de titel „Maatregelen betreffende
het kadaster" slechts voorschriften in met betrekking tot de grond
belasting: mededeling aan de eigenaren van de schattingsuitkomsten,
verdeling van de kohieren in twee delen (gebouwde en ongebouwde
eigendommen), beroep van de eigenaren in geval van buitengewone
gebeurtenissen of van geconstateerde te hoge aanslag, enz., maar zoals
wel meer het geval is, men dient de memorie van toelichting op het
wetsontwerp te lezen om het doel en de draagwijdte van de wet te
leren kennen. Na een korte, knappe inleiding licht Gaudin de wet op
uitstekende wijze als volgt toe„Het behoort tot de taak van de rege
ring, aan wie de heilzame uitvoering van de wetten van Augustus en
September is toevertrouwd, ze volgens haar gewoon beleid te doen
medewerken aan alles wat dit ontwerp bepaalt voor het tot stand
brengen van een goed kadaster.... Meer dan honderd millioen percelen
opmeten op een uitgestrektheid van 7901 vierkante myriameter, voor
elke gemeente een plan vervaardigen, op welke plans deze honderd
millioen percelen worden voorgesteld, al deze percelen klasseren vol-
